Khi ngày ngắn lại và tiết trời se lạnh, nhiều người cảm thấy một nỗi buồn man mác không rõ nguyên nhân. Hiện tượng này có tên gọi khoa học và hoàn toàn có thể được cải thiện bằng những thay đổi nhỏ trong lối sống.
Nguyên nhân khoa học đằng sau nỗi buồn mùa thu
Cảm giác uể oải và buồn bã khi mùa thu đến không chỉ là tưởng tượng, mà là một hiện tượng y học được gọi là rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD), hay dạng nhẹ hơn là "winter blues". Nguyên nhân chính bắt nguồn từ việc giảm tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Sự thay đổi này ảnh hưởng trực tiếp đến một vùng trong não bộ có tên là vùng dưới đồi, vốn chịu trách nhiệm điều chỉnh giấc ngủ, khẩu vị và tâm trạng.
Khi ngày ngắn lại, vùng dưới đồi có thể hoạt động kém hiệu quả hơn. Điều này dẫn đến những thay đổi hóa học trong não, gây ra các triệu chứng của nỗi buồn theo mùa. Đây là một phản ứng sinh học tự nhiên của cơ thể đối với sự thay đổi của môi trường.
Sự thay đổi hóa học trong cơ thể
Hai chất hóa học quan trọng bị ảnh hưởng là melatonin và serotonin. Cơ thể sản xuất melatonin khi trời tối để giúp chúng ta ngủ ngon. Vì mùa đông có nhiều giờ tối hơn, cơ thể có thể sản xuất quá nhiều melatonin, gây ra cảm giác mệt mỏi và uể oải liên tục.
Ngược lại, serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng cải thiện tâm trạng. Ánh sáng mặt trời giúp kích thích sản xuất serotonin, vì vậy việc thiếu nắng có thể làm giảm nồng độ chất này. Mức serotonin thấp có liên quan trực tiếp đến cảm giác trầm cảm và buồn bã.
Những cách đơn giản để cải thiện tâm trạng
May mắn là chúng ta có thể chủ động thực hiện nhiều biện pháp để chống lại nỗi buồn theo mùa. Những thay đổi nhỏ trong thói quen hàng ngày có thể mang lại hiệu quả lớn. Dưới đây là một số gợi ý đã được chứng minh là hữu ích.
- Tận dụng ánh sáng tự nhiên: Cố gắng ra ngoài trời ít nhất 30 phút mỗi ngày, ngay cả khi trời u ám. Ánh sáng ban ngày vẫn có tác dụng tích cực đối với não bộ.
- Vận động thường xuyên: Hoạt động thể chất như đi bộ, chạy bộ hoặc yoga giúp giải phóng endorphin, những chất hóa học tự nhiên của cơ thể giúp cải thiện tâm trạng.
- Duy trì kết nối xã hội: Đừng tự cô lập mình trong những tháng lạnh giá. Dành thời gian cho gia đình và bạn bè có thể giúp nâng cao tinh thần một cách hiệu quả.
- Ăn uống cân bằng: Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu vitamin và khoáng chất, có thể hỗ trợ sức khỏe tinh thần, giúp tránh sự sụt giảm năng lượng đột ngột.
Nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng và ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày, việc tìm đến sự tư vấn của chuyên gia y tế là rất quan trọng. Họ có thể đưa ra những phương pháp điều trị chuyên sâu hơn như liệu pháp ánh sáng hoặc tư vấn tâm lý.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC