Đức đã hoàn thành một nửa chặng đường hướng tới mục tiêu năng lượng mặt trời đầy tham vọng vào năm 2030, với hơn 107,5 gigawatt công suất đã được lắp đặt. Tuy nhiên, tin tức không mấy khả quan là tốc độ triển khai đang có dấu hiệu chậm lại, khiến Hiệp hội BSW-Solar phải lên tiếng cảnh báo về khả năng bỏ lỡ mục tiêu quan trọng này.
Đức từ lâu đã là một quốc gia tiên phong trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời. Chương trình "Energiewende" (chuyển đổi năng lượng) của quốc gia này nhằm mục đích loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch và năng lượng hạt nhân, thay vào đó là các nguồn bền vững. Trong khuôn khổ đầy tham vọng này, công nghệ quang điện mặt trời (PV) đóng một vai trò then chốt, không chỉ giúp giảm lượng khí thải carbon mà còn tăng cường khả năng tự chủ năng lượng. Hành trình hướng tới một hệ thống năng lượng hoàn toàn tái tạo là một quá trình phức tạp, đòi hỏi đầu tư đáng kể, đổi mới công nghệ và sự hỗ trợ chính sách mạnh mẽ. Gần đây, Đức đã công bố một cột mốc quan trọng trong việc mở rộng năng lượng mặt trời của mình, làm nổi bật cả những thành công và những thách thức đang gia tăng.
Tính đến thời điểm hiện tại, Đức đã ghi nhận một cột mốc ấn tượng với việc lắp đặt tổng cộng 107,5 gigawatt (GW) công suất điện mặt trời. Thành tựu này được xây dựng trên nền tảng hơn 5,3 triệu hệ thống điện mặt trời đa dạng, được triển khai rộng khắp trên toàn quốc. Các hệ thống này không chỉ giới hạn ở những cánh đồng năng lượng mặt trời quy mô lớn hay mái nhà dân cư và thương mại, mà còn bao gồm các giải pháp sáng tạo khác như:
- Các tấm pin mặt trời lắp đặt trên ban công của các căn hộ chung cư, giúp các hộ gia đình nhỏ cũng có thể đóng góp vào sản xuất năng lượng tái tạo.
- Hệ thống điện mặt trời tích hợp vào các bãi đỗ xe, cung cấp bóng mát đồng thời tạo ra điện năng.
- Các dự án điện mặt trời nổi trên mặt hồ hoặc các vùng nước tĩnh, tối ưu hóa việc sử dụng không gian và giảm thiểu bay hơi nước.
Với con số 107,5 GW, Đức đã đạt được đúng một nửa chặng đường so với mục tiêu đầy tham vọng là 215 GW công suất điện mặt trời vào năm 2030. Hiện tại, điện mặt trời đã đóng góp khoảng 15% tổng nhu cầu điện năng toàn quốc, một tỷ lệ đáng kể cho thấy vai trò ngày càng tăng của năng lượng mặt trời trong hỗn hợp năng lượng của quốc gia này.
Những dấu hiệu chậm lại và cảnh báo từ BSW-Solar
Mặc dù đã đạt được những bước tiến đáng kể, một tín hiệu đáng lo ngại đang dần xuất hiện trong hành trình chuyển đổi năng lượng của Đức: tốc độ lắp đặt hệ thống điện mặt trời đang có dấu hiệu chậm lại. Điều này đã gây ra mối lo ngại sâu sắc từ các bên liên quan, đặc biệt là Hiệp hội BSW-Solar (Bundesverband Solarwirtschaft – Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng Mặt trời Liên bang), một trong những tổ chức hàng đầu đại diện cho ngành năng lượng mặt trời tại Đức.
BSW-Solar đã công khai cảnh báo rằng nếu không có những biện pháp cấp thiết và hiệu quả để đẩy nhanh tốc độ triển khai, mục tiêu 215 GW vào năm 2030 sẽ trở nên khó đạt được. Cảnh báo này không chỉ là một lời nhắc nhở mà còn là một tiếng chuông báo động, thúc giục chính phủ và các nhà hoạch định chính sách cần phải hành động quyết liệt hơn để duy trì đà phát triển và đảm bảo an ninh năng lượng trong tương lai. Sự chậm lại này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố phức tạp, đòi hỏi một cái nhìn toàn diện để đưa ra giải pháp phù hợp.
Nguyên nhân có thể dẫn đến sự chậm lại
Có nhiều lý do tiềm ẩn có thể giải thích cho sự sụt giảm trong tốc độ lắp đặt năng lượng mặt trời ở Đức, mặc dù quốc gia này vẫn dẫn đầu trong lĩnh vực này. Một số nguyên nhân chính có thể bao gồm:
- Thách thức hành chính và quy hoạch: Các quy trình cấp phép phức tạp, thời gian chờ đợi kéo dài và sự thiếu hụt nhân lực trong các cơ quan quản lý địa phương có thể làm chậm trễ các dự án.
- Áp lực lên lưới điện: Với lượng lớn năng lượng tái tạo được bổ sung, lưới điện quốc gia cần được nâng cấp đáng kể để có thể tích hợp và phân phối hiệu quả nguồn điện biến động từ mặt trời. Việc nâng cấp cơ sở hạ tầng này là một quá trình tốn kém và mất thời gian.
- Biến động chính sách và khung pháp lý: Sự thiếu ổn định hoặc thay đổi liên tục trong các chính sách hỗ trợ (như biểu giá mua điện ưu đãi - feed-in tariffs) có thể làm giảm sự hấp dẫn đầu tư và tạo ra sự không chắc chắn cho các nhà phát triển dự án.
- Chi phí tăng cao: Mặc dù chi phí sản xuất pin mặt trời đã giảm đáng kể trong nhiều năm qua, nhưng chi phí lắp đặt, chi phí nhân công và chi phí nguyên vật liệu (do lạm phát hoặc gián đoạn chuỗi cung ứng) đôi khi có thể tăng lên, ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các dự án.
- Thiếu hụt lao động có kỹ năng: Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt thợ lắp đặt, kỹ sư và chuyên gia có kinh nghiệm, điều này cản trở khả năng triển khai các dự án mới một cách nhanh chóng.
- Sự phản đối của địa phương: Một số dự án lớn có thể gặp phải sự phản đối từ cộng đồng địa phương do lo ngại về cảnh quan, tiếng ồn hoặc tác động môi trường, dẫn đến sự chậm trễ trong việc phê duyệt và triển khai.
Việc nhận diện và giải quyết những rào cản này là cực kỳ quan trọng để đảm bảo Đức có thể khôi phục đà phát triển và đạt được các mục tiêu năng lượng xanh của mình.
Các giải pháp và triển vọng tương lai
Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng 215 GW vào năm 2030 và củng cố vị thế dẫn đầu trong năng lượng tái tạo, Đức cần triển khai một loạt các biện pháp chiến lược và đồng bộ. Hiệp hội BSW-Solar và các chuyên gia đã đưa ra nhiều khuyến nghị quan trọng, bao gồm:
- Đơn giản hóa quy trình cấp phép: Giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà và rút ngắn thời gian chờ đợi để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án.
- Đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng lưới điện: Nâng cấp và hiện đại hóa lưới điện quốc gia để đảm bảo khả năng tiếp nhận và phân phối hiệu quả lượng lớn điện từ năng lượng mặt trời.
- Duy trì và tăng cường chính sách hỗ trợ: Đảm bảo sự ổn định và hấp dẫn của các chính sách khuyến khích đầu tư, có thể bao gồm các ưu đãi thuế, khoản vay ưu đãi hoặc các cơ chế đấu thầu rõ ràng.
- Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Tăng cường các chương trình đào tạo nghề và chuyên môn để giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động có kỹ năng trong ngành.
- Khuyến khích đổi mới công nghệ: Hỗ trợ nghiên cứu và phát triển các công nghệ pin mặt trời tiên tiến hơn, hiệu quả hơn, cũng như các giải pháp lưu trữ năng lượng.
- Nâng cao nhận thức cộng đồng: Tăng cường các chiến dịch truyền thông để giáo dục công chúng về lợi ích của năng lượng mặt trời và khuyến khích sự tham gia của các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ.
Việc đạt được mục tiêu 215 GW không chỉ là một con số, mà còn là minh chứng cho cam kết của Đức trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và xây dựng một tương lai năng lượng bền vững, an toàn và độc lập hơn. Dù đối mặt với những thách thức, tiềm năng của năng lượng mặt trời ở Đức vẫn còn rất lớn, và với những chính sách đúng đắn, quốc gia này hoàn toàn có thể tiếp tục dẫn đầu trong cuộc cách mạng năng lượng xanh toàn cầu.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC