Triage, hay sàng lọc bệnh nhân, là một quy trình y tế gây nhiều tranh cãi khi nguồn lực chăm sóc sức khỏe trở nên khan hiếm. Tại Đức, cuộc tranh luận này đã dẫn đến việc ban hành các quy định pháp lý cụ thể để định hướng cho các quyết định sinh tử.
Nguồn gốc và định nghĩa của triage
Thuật ngữ "triage", bắt nguồn từ tiếng Pháp "trier" có nghĩa là sàng lọc hoặc phân loại, là một quy trình được áp dụng khi hệ thống y tế đối mặt với tình trạng quá tải. Ban đầu được phát triển trong quân y để xử lý số lượng lớn thương binh trên chiến trường, triage ưu tiên điều trị cho những bệnh nhân có cơ hội sống sót cao nhất nếu được can thiệp kịp thời. Trong bối cảnh dân sự, đặc biệt là các thảm họa hoặc đại dịch, triage trở thành một công cụ cần thiết nhưng gây tranh cãi để phân bổ nguồn lực hạn chế như giường chăm sóc đặc biệt (ICU) hoặc máy thở.
Cuộc tranh luận đạo đức và pháp lý tại Đức
Tại Đức, đại dịch Covid-19 đã đẩy cuộc tranh luận về triage lên hàng đầu trong các diễn đàn công cộng và chính trị. Câu hỏi cốt lõi là: tiêu chí nào được phép sử dụng để quyết định ai sẽ được nhận điều trị và ai không? Các tổ chức bảo vệ quyền của người khuyết tật đã lên tiếng lo ngại rằng các nhóm yếu thế có thể bị phân biệt đối xử một cách có hệ thống trong các quyết định triage.
Những lo ngại này đã dẫn đến một phán quyết quan trọng từ Tòa án Hiến pháp Liên bang Đức. Tòa án yêu cầu cơ quan lập pháp phải hành động để bảo vệ người khuyết tật khỏi sự phân biệt đối xử trong các tình huống y tế khẩn cấp.
Khung pháp lý mới để ngăn chặn phân biệt đối xử
Để đáp lại phán quyết của tòa án, Quốc hội Liên bang Đức (Bundestag) đã sửa đổi Luật Bảo vệ khỏi lây nhiễm (Infektionsschutzgesetz). Quy định mới nêu rõ rằng quyết định phân bổ nguồn lực y tế khan hiếm chỉ được dựa trên một tiêu chí duy nhất: xác suất sống sót trong ngắn hạn của bệnh nhân. Luật pháp nghiêm cấm việc đưa các yếu tố như tuổi tác, khuyết tật, nguồn gốc xã hội hay các bệnh nền không liên quan trực tiếp đến khả năng sống sót vào quá trình ra quyết định.
Điều này có nghĩa là các bác sĩ phải đưa ra đánh giá dựa trên tình trạng lâm sàng hiện tại của từng cá nhân. Mục đích là đảm bảo mọi quyết định đều khách quan và công bằng nhất có thể, dù áp lực là rất lớn.
Những thách thức trong thực tế
Mặc dù đã có khung pháp lý, việc áp dụng triage trong thực tế vẫn là một gánh nặng tâm lý và đạo đức khổng lồ đối với các nhân viên y tế. Việc phải đưa ra quyết định sinh tử trong một khoảng thời gian ngắn dưới áp lực cực độ là một thách thức vô cùng lớn. Các chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ tâm lý cho đội ngũ y bác sĩ và đảm bảo quy trình ra quyết định được thực hiện bởi một nhóm gồm nhiều chuyên gia thay vì một cá nhân duy nhất.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC