Nghĩa vụ chu cấp cho con cái đến tuổi trưởng thành là điều hiển nhiên, nhưng trách nhiệm này có kéo dài khi con theo học nghề? Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng về nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái, bao gồm cả giai đoạn học nghề, nhưng đồng thời cũng đặt ra giới hạn cụ thể cho trách nhiệm này, đảm bảo tính công bằng và khuyến khích sự tự lập của người con.
Trong xã hội Việt Nam, truyền thống gia đình luôn đặt nặng vai trò và trách nhiệm của cha mẹ đối với con cái. Một trong những nghĩa vụ cốt lõi đó là việc chu cấp, nuôi dưỡng và giáo dục con cái cho đến khi chúng trưởng thành và có khả năng tự lập. Tuy nhiên, khi một người con đã qua tuổi vị thành niên và quyết định theo đuổi con đường học nghề thay vì đại học hoặc tìm việc làm ngay lập tức, câu hỏi về giới hạn của nghĩa vụ chu cấp của cha mẹ lại trở nên phức tạp hơn: Liệu cha mẹ có phải tiếp tục chu cấp vô thời hạn cho con trong quá trình học nghề?
Cơ sở pháp lý của nghĩa vụ chu cấp
Luật hôn nhân và gia đình Việt Nam quy định rõ nghĩa vụ nuôi dưỡng con cái của cha mẹ. Theo đó, cha mẹ có nghĩa vụ nuôi dưỡng con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình, hoặc con đang theo học tại các cơ sở giáo dục, đào tạo và chưa có thu nhập để tự nuôi sống.
Đối với trường hợp con cái theo học nghề, mặc dù đã quá tuổi vị thành niên (18 tuổi), nhưng nếu người con vẫn chưa có khả năng tự nuôi sống và đang trong quá trình tích lũy kiến thức, kỹ năng để chuẩn bị cho tương lai, thì nghĩa vụ chu cấp của cha mẹ vẫn có thể tiếp tục. Việc học nghề được xem là một hình thức đào tạo cần thiết để trang bị cho người con khả năng lao động, giúp họ tự lập trong tương lai. Tuy nhiên, nghĩa vụ này không phải là vô thời hạn.
Khi nào cha mẹ phải tiếp tục chu cấp cho con học nghề?
Nghĩa vụ chu cấp của cha mẹ đối với con học nghề thường được xem xét dựa trên một số tiêu chí chính:
- Người con chưa có khả năng tự nuôi sống: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Nếu người con không có thu nhập hoặc thu nhập không đủ để trang trải các chi phí sinh hoạt và học tập tối thiểu, cha mẹ vẫn có nghĩa vụ hỗ trợ.
- Việc học nghề là chính đáng và có mục tiêu rõ ràng: Khóa học nghề phải là một chương trình đào tạo chính quy, có thời hạn cụ thể và nhằm mục đích trang bị kiến thức, kỹ năng để người con có thể tìm được việc làm và tự lập sau này.
- Người con có ý chí học tập và tuân thủ kỷ luật: Người con phải thể hiện sự chuyên cần, nỗ lực trong học tập và không cố ý kéo dài thời gian đào tạo một cách không cần thiết.
- Cha mẹ có đủ điều kiện kinh tế để chu cấp: Mức độ chu cấp cũng sẽ được xem xét dựa trên khả năng tài chính thực tế của cha mẹ, đảm bảo không gây gánh nặng quá lớn cho họ.
Giới hạn của nghĩa vụ chu cấp: Khi nào thì kết thúc?
Quy định “không mãi mãi” có nghĩa là nghĩa vụ chu cấp của cha mẹ sẽ chấm dứt khi người con đạt được khả năng tự lập hoặc khi các điều kiện pháp luật cho phép. Cụ thể, nghĩa vụ này thường kết thúc trong các trường hợp sau:
- Người con đã hoàn thành khóa học nghề và có khả năng tìm được việc làm: Khi đã tốt nghiệp và có kỹ năng nghề nghiệp, người con được kỳ vọng sẽ tự chủ về tài chính.
- Người con có thu nhập ổn định và đủ để tự nuôi sống: Bất kể đã tốt nghiệp hay chưa, nếu người con đã có nguồn thu nhập đủ trang trải chi phí sinh hoạt, nghĩa vụ chu cấp của cha mẹ sẽ chấm dứt.
- Người con từ chối lao động, không chuyên cần học tập hoặc có hành vi sai trái: Nếu người con có thể lao động nhưng cố tình từ chối, không nỗ lực học tập dù có điều kiện, hoặc sử dụng tiền chu cấp vào mục đích không chính đáng, cha mẹ có quyền xem xét lại nghĩa vụ của mình.
- Người con kết hôn: Trong một số trường hợp, việc kết hôn của người con cũng có thể được xem là một dấu hiệu của sự độc lập về tài chính và việc chuyển giao trách nhiệm nuôi dưỡng cho người phối ngẫu.
- Người con đạt đến một độ tuổi nhất định mà pháp luật hoặc tập quán xã hội coi là có khả năng tự lập hoàn toàn (ví dụ, sau khi kết thúc một giai đoạn đào tạo dài hạn).
Tóm lại, nghĩa vụ chu cấp của cha mẹ đối với con đang học nghề là một sự hỗ trợ cần thiết để con cái có thể phát triển toàn diện và chuẩn bị cho cuộc sống tự lập. Tuy nhiên, nghĩa vụ này không kéo dài vô thời hạn mà sẽ chấm dứt khi người con đạt được khả năng tự chủ về kinh tế, thể hiện rõ nguyên tắc khuyến khích sự độc lập và trách nhiệm cá nhân của mỗi công dân trong xã hội.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC