Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius đã xác nhận ý định đàm phán mua hệ thống tên lửa Typhon của Mỹ, một động thái đánh dấu sự thay đổi sâu sắc trong chính sách quốc phòng của quốc gia này kể từ thời Chiến tranh Lạnh.
Quyết định này, nhằm mục đích răn đe trong bối cảnh mối đe dọa từ Nga gia tăng, đang gây ra nhiều tranh cãi và lo ngại về khả năng kích hoạt một cuộc chạy đua vũ trang mới tại châu Âu.
Vào ngày 16 tháng 7 năm 2025, một thông báo từ Berlin đã gây chú ý lớn trong giới quân sự và chính trị quốc tế. Bộ trưởng Quốc phòng Đức, ông Boris Pistorius, chính thức xác nhận rằng chính phủ liên bang đang trong quá trình đàm phán với Hoa Kỳ để mua hệ thống tên lửa Typhon. Đây là một loại vũ khí tầm trung tiên tiến có khả năng tấn công mục tiêu với tầm xa lên tới 2.000 km, mang lại năng lực tấn công chưa từng có cho quân đội Đức trong nhiều thập kỷ.
Bước ngoặt trong chính sách quốc phòng đức
Quyết định mua sắm tên lửa Typhon được coi là một sự thay đổi cơ bản trong chiến lược quốc phòng của Đức. Kể từ thời Chiến tranh Lạnh, Đức thường tập trung vào các hệ thống phòng thủ và hạn chế trang bị vũ khí tấn công tầm xa. Động thái này phản ánh một sự chuyển mình lớn, được Bộ trưởng Pistorius lý giải là cần thiết để tăng cường khả năng răn đe của Đức trong bối cảnh địa chính trị thay đổi. Ông nhấn mạnh rằng mối đe dọa từ Nga đã gia tăng đáng kể sau nhiều năm chiến sự tại Ukraine, đòi hỏi một phản ứng mạnh mẽ và toàn diện hơn từ các quốc gia NATO.
Hệ thống Typhon, còn được biết đến là hệ thống phóng đa năng tầm trung (MRC), có khả năng phóng nhiều loại tên lửa khác nhau, bao gồm tên lửa hành trình Tomahawk có tầm bắn xa và tên lửa SM-6. Việc sở hữu một hệ thống như vậy sẽ cung cấp cho Đức khả năng tấn công chính xác các mục tiêu chiến lược ở khoảng cách xa, điều mà trước đây chỉ được thực hiện thông qua không quân hoặc hải quân. Đây là một phần của chương trình tăng cường năng lực quân sự toàn diện của Đức, được thúc đẩy bởi sự kiện "Zeitenwende" (bước ngoặt) mà Thủ tướng Olaf Scholz đã công bố, nhằm đáp ứng một môi trường an ninh ngày càng bất ổn.
Những lo ngại về một cuộc chạy đua vũ trang mới
Tuy nhiên, quyết định táo bạo này không phải không vấp phải sự phản đối và lo ngại đáng kể, cả trong và ngoài nước Đức. Một số chính trị gia đối lập, đặc biệt là từ các đảng phái có xu hướng hòa bình, cùng với nhiều tổ chức hòa bình và phi chính phủ, đã bày tỏ sự quan ngại sâu sắc. Họ lo sợ rằng việc Đức sở hữu tên lửa tầm xa có thể kích hoạt một cuộc chạy đua vũ trang mới tại châu Âu, gây mất ổn định khu vực vốn đã căng thẳng. Những lập luận này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì các hiệp ước kiểm soát vũ khí và ngoại giao để giải quyết xung đột.
Những người chỉ trích cho rằng việc tăng cường quân sự một cách đơn phương, đặc biệt là với các loại vũ khí có khả năng tấn công, có thể bị đối phương hiểu lầm là hành động gây hấn, thay vì chỉ là răn đe. Điều này có thể dẫn đến một vòng xoáy leo thang, nơi các quốc gia khác trong khu vực cũng sẽ tìm cách trang bị các hệ thống tương tự để duy trì cân bằng quyền lực. Một số chuyên gia an ninh cũng đặt câu hỏi về tính hiệu quả của chiến lược răn đe dựa trên vũ lực trong dài hạn, đặc biệt khi các kênh đối thoại ngoại giao đang bị thu hẹp.
An ninh bằng vũ lực hay ngoại giao: Bài toán cho châu âu
Vụ việc mua tên lửa Typhon của Đức đã làm nổi bật một câu hỏi cốt lõi về chiến lược an ninh trong bối cảnh hiện tại: Liệu an ninh thực sự có thể đạt được bằng vũ lực và khả năng tấn công mạnh mẽ? Hay đây là dấu hiệu cho thấy châu Âu đang dần xa rời các nguyên tắc ngoại giao, hòa giải và kiểm soát vũ khí, những yếu tố đã giúp duy trì hòa bình tương đối trên lục địa trong nhiều thập kỷ? Cuộc tranh luận này phản ánh sự căng thẳng giữa hai trường phái tư tưởng chính trong quan hệ quốc tế:
- Realpolitik: Quan điểm cho rằng sức mạnh quân sự là yếu tố then chốt để răn đe và bảo vệ lợi ích quốc gia, đặc biệt khi đối mặt với một đối thủ tiềm tàng như Nga.
- Chủ nghĩa hòa bình và ngoại giao: Quan điểm ưu tiên các giải pháp chính trị, đối thoại, và xây dựng lòng tin để giảm thiểu xung đột và thúc đẩy an ninh chung.
Quyết định của Đức sẽ có tác động sâu rộng đến cấu trúc an ninh châu Âu và quan hệ với Nga. Nó cũng đặt ra thách thức cho NATO về việc điều phối các năng lực phòng thủ và tấn công trong khối, đồng thời định hình lại vai trò của Đức như một cường quốc quân sự trên lục địa. Tương lai của an ninh châu Âu có lẽ sẽ phụ thuộc vào cách các quốc gia cân bằng giữa nhu cầu phòng thủ và mong muốn duy trì một môi trường hòa bình thông qua các kênh ngoại giao.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC