Tổng thống Donald Trump chào khi bước xuống khỏi Marine One khi đến Nhà Trắng vào Thứ Bảy, ngày 22 tháng 11 năm 2025, tại Washington.
Những lo ngại từ mùa hè năm 2025
Vào mùa hè năm 2025, đã từng có những lo ngại rằng Ukraine sẽ bị ép buộc phải chấp nhận một hiệp định hòa bình. Liệu ông Trump có thể thuyết phục được họ thêm một lần nữa hay không?
Tình hình khẩn cấp và áp lực từ Hội nghị thượng đỉnh G20
Tầm quan trọng của tình hình trở nên rõ ràng khi Thủ tướng Đức Friedrich Merz xuất hiện trước báo giới tại Johannesburg trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh G20.
Ngay trước đó, ông đã có cuộc thảo luận với các nhà lãnh đạo châu Âu về sáng kiến hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Đó là kế hoạch gây sốc không chỉ cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy mà còn cho cả các đồng minh châu Âu. Nhật Bản và Canada cũng bày tỏ quan ngại, gần như tất cả những ai không muốn bỏ rơi Ukraine trong giai đoạn phòng thủ quan trọng chống lại Nga đều đã được triệu tập.
Mục tiêu là cố gắng đưa kế hoạch hòa bình, vốn rõ ràng là không thể chấp nhận được đối với Ukraine, đi đúng hướng. Và điều này đang diễn ra dưới áp lực thời gian rất lớn.
Ông Trump muốn có kết quả trước thứ Năm. Đề xuất của ông bao gồm việc Ukraine nhượng lại các vùng lãnh thổ hiện vẫn đang được bảo vệ cho Nga, hạn chế khả năng quân sự của mình và NATO cam kết không mở rộng thêm bất kỳ thành viên nào. Điều này tương đương với sự đầu hàng.
Thế cân bằng mong manh của Châu Âu
Đối với các nhà lãnh đạo châu Âu, việc xử lý kế hoạch của Mỹ là một hành động đi trên dây vô cùng rủi ro. Họ nhận thấy nguy cơ lớn là tình hình an ninh có thể trở nên tồi tệ hơn nữa nếu các nhượng bộ sâu rộng được thực hiện với Nga, nước được coi là kẻ xâm lược.
Đồng thời, nhiều nhà lãnh đạo quốc gia phải đối mặt với những cử tri mệt mỏi vì chiến tranh ở quê nhà, ngày càng đặt câu hỏi về sự hỗ trợ tốn kém cho Ukraine. Cho đến nay, Liên minh châu Âu và các quốc gia thành viên đã huy động được gần 190 tỷ euro.
Sự rút lui của những người trẻ tuổi Ukraine
Một vấn đề khác gây tranh cãi là việc một lượng lớn thanh niên Ukraine đã rời quê hương sang EU sau khi các biện pháp hạn chế đi lại được nới lỏng, nhằm tránh bị gọi nhập ngũ. Câu hỏi đặt ra là tại sao lại tiếp tục hỗ trợ một quốc gia khi ngay cả những người trẻ tuổi Ukraine cũng không muốn chiến đấu cho tương lai của đất nước mình.
Hạn chế về đòn bẩy gây áp lực
Vấn đề đối với các nhà lãnh đạo châu Âu là họ hầu như không có công cụ gây áp lực nào đối với Tổng thống Mỹ Trump.
Nhiều chính trị gia cấp cao trong quá khứ đã thừa nhận một cách cởi mở rằng nỗ lực hỗ trợ Ukraine mà không có sự tham gia của Mỹ có lẽ sẽ vô vọng. Điều này là do thiếu năng lực quân sự cần thiết. Ví dụ, các hệ thống phòng không Patriot của Mỹ là không thể thiếu trong tương lai gần để bảo vệ không phận Ukraine khỏi các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa của Nga. Điều tương tự cũng áp dụng cho thông tin tình báo của Mỹ và các hệ thống phóng tên lửa tầm xa.
Thêm vào đó, nỗ lực tốn kém và rủi ro này, nếu vẫn được thực hiện, có lẽ sẽ rất khó để người dân ở nhiều quốc gia chấp nhận. Trong nội bộ EU, các kế hoạch sâu rộng nhằm tăng cường hỗ trợ cho Ukraine hiện đã không thể được thông qua vì chúng đòi hỏi sự đồng thuận của tất cả các thành viên, và các quốc gia như Hungary và Slovakia đang có động thái ngăn chặn.
Kế hoạch tiềm ẩn nguy cơ lớn cho cả Hoa Kỳ?
Vì vậy, các nhà lãnh đạo châu Âu muốn cố gắng thuyết phục ông Trump rằng việc thực hiện kế hoạch hiện tại cũng tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với chính nước Mỹ. Họ có thể lập luận rằng điều này có thể khuyến khích Trung Quốc sáp nhập Đài Loan bằng vũ lực.
Hy vọng vào bài học từ quá khứ
Hy vọng là mọi chuyện có thể diễn ra như vào mùa hè năm đó. Khi đó, sau cuộc gặp cá nhân giữa ông Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Alaska, đã có những lo ngại lớn rằng Ukraine sẽ bị ép buộc phải chấp nhận một hiệp định hòa bình.
Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo châu Âu đã thành công trong việc khiến ông Trump phải suy nghĩ lại. Một cuộc gặp thứ hai dự kiến tại Budapest đã không diễn ra. Thay vào đó, ông Trump thậm chí còn ban hành các biện pháp trừng phạt mới đối với các công ty năng lượng của Nga.
Những tuyên bố mâu thuẫn về nguồn gốc kế hoạch
Trong đêm, đã có một sự mâu thuẫn công khai bất thường về nguồn gốc của kế hoạch. Hai thượng nghị sĩ Mỹ tuyên bố rằng Ngoại trưởng Marco Rubio đã thông báo cho họ qua một cuộc gọi rằng kế hoạch này không hề xuất phát từ Washington.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mike Rounds cho biết kế hoạch này đã được một đại diện của Nga trình lên chính phủ Mỹ.
Thượng nghị sĩ độc lập Angus King, trích dẫn cuộc trò chuyện với ông Rubio, nói rằng kế hoạch này là "về cơ bản là danh sách mong muốn của Nga".
Tuy nhiên, một thời gian ngắn sau đó, Ngoại trưởng Rubio đã phản bác trên X, nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ là tác giả của kế hoạch này. Ông khẳng định kế hoạch này "là khuôn khổ vững chắc cho các cuộc đàm phán đang diễn ra", được Mỹ soạn thảo dựa trên "những đề xuất từ phía Nga, cũng như những đóng góp trước đây và hiện tại của Ukraine".
Tiếp xúc trực tiếp đầu tiên trong ngày
Vậy diễn biến cụ thể tiếp theo sẽ ra sao? Vào Chủ nhật này, sẽ có cuộc tiếp xúc trực tiếp đầu tiên giữa Hoa Kỳ và Ukraine cùng các đồng minh châu Âu quan trọng nhất ở cấp cố vấn chính sách đối ngoại của các nguyên thủ quốc gia. Phái đoàn Đức sẽ do nhà ngoại giao hàng đầu của ông Merz, Günter Sautter, dẫn đầu đến Geneva.
Trước đó, vào buổi tối, Hội đồng An ninh Quốc gia dưới sự chủ trì của Thủ tướng đã họp về vấn đề Ukraine, như thông báo của người phát ngôn chính phủ Stefan Kornelius. Anh và Pháp cũng sẽ có mặt tại Geneva, cùng với Ủy ban châu Âu và có lẽ cả Ý.
Sau cuộc gặp này, tình hình sẽ rõ ràng hơn về việc liệu có cơ hội nào để đặt sáng kiến hòa bình của Mỹ trên một nền tảng rộng lớn hơn mà châu Âu có thể ủng hộ hay không. Vào thứ Bảy, họ đã gửi các đề xuất sửa đổi tới Washington.
Như vậy, có hai văn bản nằm trên bàn khi các cuộc đàm phán bắt đầu tại Geneva.
Thời gian còn lại cho hạn chót do ông Trump đặt ra chỉ còn bốn ngày. Một tia hy vọng đã lóe lên vào tối thứ Bảy. Khi được một phóng viên hỏi liệu kế hoạch hòa bình của ông có phải là đề nghị cuối cùng hay không, ông Trump đã phủ nhận tại Washington. "Chúng tôi đang cố gắng chấm dứt mọi việc bằng cách này hay cách khác", ông nói thêm.
Phạm Hương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC
Theo: DPA/ntv/AFP
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC