Tổng thống Mỹ Donald Trump một lần nữa gây ra căng thẳng chính trị tại Washington với những bài đăng cực đoan trên Truth Social. © IMAGO / UPI Photo
Sự leo thang này bắt nguồn từ một video của sáu nghị sĩ đảng Dân chủ, trong đó họ nhắc nhở các nữ quân nhân, quân nhân và nhân viên tình báo về nghĩa vụ từ chối các mệnh lệnh bất hợp pháp. Ngay sau khi video được công bố, ông Trump đã phản ứng bằng một loạt bài đăng đầy tính công kích, khiến Washington rơi vào tình trạng báo động.
Cơn thịnh nộ của Trump trên Truth Social gây phẫn nộ tại Mỹ
Trong nhiều bài đăng trên mạng xã hội, ông Trump đã gọi các nghị sĩ đảng Dân chủ là "kẻ phản bội" và đặt câu hỏi: "TỐNG CỔ HỌ???".
Ông còn viết thêm: "HÀNH VI NỔI LOẠN, CÓ THỂ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG CÁI CHẾT!". Ngoài ra, ông còn chia sẻ lại các bài đăng của người dùng khác, trong đó có câu nói: "TREO CỔ HỌ - GEORGE WASHINGTON SẼ LÀM NHƯ VẬY!!".
Trong video được đề cập, theo NBC News, sáu nghị sĩ bao gồm Elissa Slotkin, Mark Kelly, Jason Crow, Chrissy Houlahan, Maggie Goodlander và Chris Deluzio, đã giải thích rằng theo luật, quân nhân không được phép tuân theo các mệnh lệnh bất hợp pháp: "Luật pháp của chúng ta rất rõ ràng: Bạn có thể từ chối các mệnh lệnh bất hợp pháp. Bạn phải từ chối các mệnh lệnh bất hợp pháp." Các nghị sĩ cũng cảnh báo rằng chính quyền đang ngày càng lôi kéo quân đội vào các cuộc xung đột nội bộ.
Phản ứng của Nhà Trắng và sự rút lui bất ngờ của Trump
Khi được hỏi liệu ông Trump có thực sự kêu gọi hành quyết các nghị sĩ hay không, người phát ngôn Karoline Leavitt đã trả lời ngắn gọn theo CNN: "Không". Đồng thời, bà cũng tấn công mạnh mẽ sáu nghị sĩ đảng Dân chủ, cáo buộc họ khuyến khích quân đội "phản bội" lời thề và Tổng thống. Bà còn gọi video này là "có thể phạm tội", mặc dù bà nhấn mạnh mình không phải là luật sư, theo ABC News.
Ít lâu sau, một diễn biến bất ngờ đã xảy ra.
Ông Trump đã rút lại lời nói trong một cuộc phỏng vấn vào cuối tuần: "Tôi không đe dọa họ bằng cái chết, nhưng tôi tin rằng họ đang gặp rắc rối nghiêm trọng. Trước đây, điều đó có nghĩa là cái chết," ông nói trong cuộc trò chuyện với Fox News Radio. Đồng thời, ông lại một lần nữa cáo buộc sáu nghị sĩ đảng Dân chủ vi phạm pháp luật khi khuyến khích binh lính từ chối "các lệnh của Tổng thống".
Các chuyên gia pháp lý đã bác bỏ mạnh mẽ những quan điểm này, Time Magazine ghi nhận. Theo luật quân sự, binh lính chỉ phải tuân theo các mệnh lệnh hợp pháp và có nghĩa vụ từ chối các chỉ thị rõ ràng là bất hợp pháp. Điều này một lần nữa đặt ra câu hỏi về giới hạn quyền ra lệnh của Tổng thống.
Các nghị sĩ đảng Dân chủ lên án gay gắt
Sáu nghị sĩ bị ảnh hưởng đã lên án gay gắt những phát ngôn của ông Trump, theo CNN. Trong một tuyên bố chung, họ cho rằng điều "đáng chú ý nhất" là việc Tổng thống "cho rằng việc chúng ta lặp lại luật pháp đáng bị trừng phạt bằng cái chết". Họ nhấn mạnh rằng không ai cần phải sợ hãi và kêu gọi công chúng đoàn kết "chống lại các lời kêu gọi giết hại chúng ta và chống lại bạo lực chính trị".
Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện cũng đã phản ứng ngay lập tức. Họ gọi đó là "những lời đe dọa giết người ghê tởm và nguy hiểm" và yêu cầu ông Trump xóa các bài đăng "trước khi ông ta để ai đó bị giết". Tại Thượng viện, Lãnh đạo phe thiểu số Chuck Schumer, theo Reuters, cảnh báo rằng Tổng thống đang kêu gọi "hành quyết các quan chức được bầu" và do đó làm tăng đáng kể nguy cơ bạo lực chính trị.
Hậu quả tức thời: Đe dọa, nguy cơ an ninh
Những hậu quả trực tiếp đã được cảm nhận rõ rệt. Thượng nghị sĩ Slotkin cho biết, theo NBC News và ABC News, văn phòng của bà đã nhận được "hàng trăm đến hàng nghìn" lời đe dọa, khiến cơ quan cảnh sát chịu trách nhiệm về Điện Capitol ngay lập tức triển khai lực lượng bảo vệ cá nhân cho bà 24/7. Theo Politico, Nghị sĩ Chrissy Houlahan đã nhận được các mối đe dọa đánh bom tại hai văn phòng bầu cử của bà, và các vụ việc này đã được chuyển ngay cho cơ quan chức năng.
Chris Deluzio và Jason Crow cũng báo cáo về các mối đe dọa và đã trình báo vụ việc. Deluzio gọi đây là một "ngày đen tối cho đất nước" và tuyên bố rằng những phát ngôn của ông Trump có thể "khuyến khích bạo lực". Song song đó, nhiều tiểu bang đã báo cáo các vụ tấn công Swatting mới nhằm vào các nữ chính trị gia và nam chính trị gia.
Phe Cộng hòa phân chia giữa xa cách và bảo vệ
Từ phía đảng Cộng hòa, chỉ có một vài tiếng nói chỉ trích, như ABC News ghi nhận. Lindsey Graham gọi video của đảng Dân chủ là "ghê tởm", nhưng lại cho rằng phản ứng của ông Trump là "quá đà". Rand Paul cảnh báo rằng các thuật ngữ như "treo cổ" hay "án tử hình" có thể "thôi thúc những người không ổn định" thực hiện hành động.
Mike Johnson, Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ, ban đầu đã bảo vệ quan điểm của ông Trump theo CNN, nhưng sau đó đã tuyên bố rằng cách dùng từ của Tổng thống "không phải là cách tôi sẽ sử dụng". Ông nhấn mạnh rằng ông không tin các nghị sĩ này đã "phạm tội đáng bị tử hình".
Chuyên gia chính trị: "Tổng thống mất kiểm soát bản thân"
Chuyên gia chính trị Tom Nichols xem hành vi của ông Trump là một dấu hiệu đáng báo động. Trên The Atlantic, ông viết rằng Tổng thống đang "mất kiểm soát bản thân" và vượt qua những ranh giới nguy hiểm đối với một người đương chức. Nguyên nhân được cho là sự kết hợp giữa áp lực chính trị, nỗi sợ hãi cá nhân và Đạo luật Minh bạch Hồ sơ Epstein (Epstein Files Transparency Act) mà ông buộc phải ký.
Nichols nhắc lại vụ việc năm 1974, khi Bộ trưởng Quốc phòng James Schlesinger đã ngăn chặn các mệnh lệnh bất thường của Richard Nixon vì ông nghi ngờ sự ổn định của Nixon. Trump đã "vượt qua sự hoang tưởng của Nixon một cách công khai", trong khi các cơ chế an ninh hiện tại yếu hơn. Điều này tạo ra một mối nguy hiểm ở một tầm mức độ mới.
Cảnh báo về tình huống khủng hoảng hiến pháp
Các nhà quan sát coi những sự kiện này là một lời cảnh báo rõ ràng. Nhiều thượng nghị sĩ cảnh báo rằng một bộ phận những người ủng hộ Tổng thống trước đây đã phản ứng với những lời lẽ công kích bằng bạo lực. Schumer, theo Reuters, đã diễn tả một cách kịch tính: Trump đang châm "một que diêm vào một đất nước đầy xăng chính trị".
Đối với Nichols, Schumer và các chuyên gia khác, điều rõ ràng là: Các thể chế Hoa Kỳ đang đối mặt với một trong những giai đoạn khó khăn nhất trong nhiều thập kỷ. Sự kết hợp giữa leo thang từ phía Tổng thống, sự gia tăng xu hướng bạo lực và sự phân cực xã hội có thể đẩy Hoa Kỳ vào một cấp độ khủng hoảng hiến pháp mới.
Phạm Hương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC