Gần đây, trên các nền tảng mạng xã hội, nhiều thông tin sai lệch về việc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) có kế hoạch loại bỏ tiền mặt đã lan truyền mạnh mẽ. Những tuyên bố này thường khẳng định rằng Liên minh châu Âu (EU) sẽ bãi bỏ hoàn toàn việc sử dụng tiền mặt vào năm 2027, gây ra nhiều lo ngại trong cộng đồng. Tuy nhiên, các thông tin này hoàn toàn không có căn cứ từ phía các cơ quan chính thức.
Trong những tháng gần đây, một làn sóng thông tin sai lệch đã lan truyền nhanh chóng trên các nền tảng mạng xã hội, gây hoang mang trong cộng đồng người dân châu Âu. Tâm điểm của làn sóng này là những tuyên bố vô căn cứ về việc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đang lên kế hoạch cấm hoàn toàn việc sử dụng tiền mặt. Một số bài đăng còn khẳng định rằng Liên minh châu Âu (EU) sẽ bãi bỏ tiền mặt từ năm 2027, khiến nhiều người lo ngại về quyền tự do tài chính và sự ổn định của hệ thống thanh toán.
Nguồn gốc và sự lan truyền của tin đồn
Những tin đồn này thường xuất phát từ các tài khoản mạng xã hội hoặc các trang web ít uy tín, sau đó được chia sẻ rộng rãi thông qua các nhóm và diễn đàn trực tuyến. Nội dung chủ yếu xoay quanh việc chính phủ và ngân hàng trung ương muốn kiểm soát hoàn toàn giao dịch tài chính của người dân, loại bỏ sự ẩn danh mà tiền mặt mang lại. Các tuyên bố này thường đi kèm với những lập luận về việc tiền mặt là công cụ cho hoạt động phi pháp hoặc không hiệu quả trong thời đại số, mặc dù không có bằng chứng xác thực nào được đưa ra để ủng hộ việc loại bỏ hoàn toàn.
Sự lo ngại về quyền riêng tư và khả năng truy cập tài chính đã tạo điều kiện cho tin đồn này lan rộng, đặc biệt trong bối cảnh các cuộc thảo luận về tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) đang diễn ra. Nhiều người đã nhầm lẫn giữa việc nghiên cứu tiền tệ kỹ thuật số với việc bãi bỏ tiền mặt hiện có, dẫn đến những suy diễn không đúng sự thật.
Phản ứng chính thức từ Ngân hàng Trung ương châu Âu
Trước làn sóng thông tin sai lệch này, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã nhiều lần lên tiếng phủ nhận các cáo buộc về việc cấm tiền mặt. ECB khẳng định rõ ràng rằng tiền mặt sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong hệ thống thanh toán châu Âu và không có bất kỳ kế hoạch nào để loại bỏ nó. Trên thực tế, ECB luôn nhấn mạnh cam kết duy trì tiền mặt như một phương tiện thanh toán hợp pháp và được chấp nhận rộng rãi.
Trong một số tuyên bố chính thức, các quan chức ECB, bao gồm cả Chủ tịch Christine Lagarde, đã khẳng định rằng nhiệm vụ của họ là đảm bảo rằng mọi người dân châu Âu đều có quyền tiếp cận và sử dụng tiền mặt. Tiền mặt không chỉ là một phương tiện thanh toán mà còn là biểu tượng của sự ổn định tài chính và chủ quyền của người dân.
Vai trò thiết yếu của tiền mặt trong nền kinh tế châu Âu
Dù xu hướng thanh toán kỹ thuật số đang phát triển mạnh mẽ, tiền mặt vẫn giữ một vị trí không thể thay thế vì nhiều lý do quan trọng:
- Quyền riêng tư: Tiền mặt cung cấp mức độ ẩn danh cao nhất trong các giao dịch, điều mà nhiều người dân châu Âu coi trọng. Các giao dịch bằng tiền mặt không để lại dấu vết kỹ thuật số, giúp bảo vệ quyền riêng tư cá nhân.
- Hòa nhập tài chính: Đối với những người không có tài khoản ngân hàng, không có quyền truy cập internet hoặc thiết bị di động, hoặc không thành thạo công nghệ, tiền mặt là phương tiện thanh toán duy nhất khả thi. Việc loại bỏ tiền mặt sẽ đẩy một bộ phận lớn dân số vào tình trạng bị loại trừ khỏi hệ thống tài chính chính thống.
- Khả năng phục hồi và ổn định: Trong trường hợp mất điện, sự cố mạng hoặc các cuộc tấn công mạng, hệ thống thanh toán điện tử có thể bị gián đoạn. Tiền mặt là một lựa chọn thanh toán đáng tin cậy trong những tình huống khẩn cấp, đảm bảo rằng các giao dịch thiết yếu vẫn có thể diễn ra.
- Công cụ kiểm soát chi tiêu: Nhiều người vẫn ưa thích sử dụng tiền mặt để quản lý chi tiêu cá nhân một cách hiệu quả hơn, tránh nợ nần hoặc chi tiêu quá mức.
- Tính hợp pháp: Tiền mặt là đấu thầu hợp pháp duy nhất được ngân hàng trung ương phát hành và được bảo đảm bởi pháp luật.
Theo khảo sát của ECB, tiền mặt vẫn được sử dụng rộng rãi cho các giao dịch hàng ngày, đặc biệt là các giao dịch có giá trị nhỏ, và vẫn được nhiều người tiêu dùng tin tưởng.
Dự án đồng euro kỹ thuật số: Không phải là sự thay thế tiền mặt
Một trong những nguyên nhân khiến tin đồn về việc cấm tiền mặt lan truyền là do sự nhầm lẫn với dự án đồng euro kỹ thuật số (digital euro) của ECB. Đây là một sáng kiến quan trọng nhằm hiện đại hóa hệ thống thanh toán châu Âu và đảm bảo châu Âu không bị tụt hậu trong cuộc cách mạng tiền tệ kỹ thuật số toàn cầu.
Tuy nhiên, ECB đã nhiều lần nhấn mạnh rằng đồng euro kỹ thuật số sẽ được thiết kế để bổ sung cho tiền mặt, chứ không phải để thay thế nó. Mục tiêu của đồng euro kỹ thuật số là:
- Cung cấp một phương tiện thanh toán kỹ thuật số an toàn, đáng tin cậy và hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp châu Âu.
- Tăng cường khả năng phục hồi của hệ thống thanh toán châu Âu bằng cách cung cấp một lựa chọn thanh toán công cộng.
- Hỗ trợ đổi mới và cạnh tranh trong thị trường thanh toán.
- Đảm bảo quyền riêng tư ở mức cao nhất có thể trong môi trường kỹ thuật số, đồng thời tuân thủ các quy định về chống rửa tiền và tài trợ khủng bố.
Chủ tịch Lagarde đã khẳng định rằng ECB mong muốn có một môi trường thanh toán đa dạng, nơi người dân có thể tự do lựa chọn giữa tiền mặt, thanh toán bằng thẻ, hoặc đồng euro kỹ thuật số, tùy thuộc vào nhu cầu và sở thích của họ.
Tầm quan trọng của việc kiểm chứng thông tin
Trong thời đại kỹ thuật số, thông tin sai lệch có thể lan truyền nhanh chóng và gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính. Các tin đồn về việc cấm tiền mặt không chỉ gây lo lắng không cần thiết mà còn có thể làm suy yếu niềm tin vào các thể chế tài chính.
Để chống lại làn sóng tin tức giả mạo này, điều quan trọng là mỗi cá nhân phải nâng cao khả năng kiểm chứng thông tin. Luôn tìm kiếm thông tin từ các nguồn đáng tin cậy như trang web chính thức của Ngân hàng Trung ương châu Âu, các cơ quan truyền thông uy tín, và các tổ chức tài chính được công nhận. Việc hiểu rõ bản chất của các sáng kiến như đồng euro kỹ thuật số cũng giúp phân biệt sự thật và tin đồn.
Tóm lại, thông tin về việc ECB cấm tiền mặt là hoàn toàn sai lệch. Tiền mặt vẫn sẽ đóng vai trò trụ cột trong hệ thống thanh toán châu Âu, song song với các phương tiện thanh toán kỹ thuật số đang phát triển. Người dân có thể yên tâm rằng quyền lựa chọn và sử dụng tiền mặt của họ sẽ được duy trì.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC