Một phụ nữ tại bang Baden-Württemberg, Đức, dù đã thừa kế khối tài sản đáng kể hơn 1,2 triệu euro cùng chị gái, vẫn kiên quyết yêu cầu tiếp tục nhận trợ cấp Bürgergeld. Cô lập luận rằng tài sản chưa thể sử dụng ngay lập tức do cần cải tạo và thuộc sở hữu chung.
Tuy nhiên, cả Trung tâm việc làm và các tòa án cấp cao đã bác bỏ yêu cầu này, khẳng định rằng người có tài sản đủ dùng để trang trải cuộc sống không còn đủ điều kiện nhận trợ cấp xã hội.
Trong một phán quyết gây chú ý, Tòa án xã hội Stuttgart và sau đó là Tòa án cấp bang đã bác bỏ đơn kiện của một phụ nữ ở Baden-Württemberg, người đã thừa kế một khối tài sản khổng lồ nhưng vẫn yêu cầu tiếp tục nhận trợ cấp xã hội Bürgergeld. Vụ việc này làm dấy lên cuộc tranh luận về ranh giới giữa quyền được hỗ trợ và trách nhiệm tự chủ tài chính của cá nhân.
Sự việc gây tranh cãi: Thừa kế tài sản lớn nhưng vẫn đòi trợ cấp
Vào năm 2019, người phụ nữ này cùng với chị gái của mình đã được thừa kế một khối tài sản trị giá hơn 1,2 triệu euro. Tài sản này không chỉ bao gồm nhà đất, mà còn có các khoản đầu tư chứng khoán đáng kể. Điều đáng nói là trước thời điểm nhận thừa kế, cô đã nhận trợ cấp xã hội đều đặn trong suốt hơn 15 năm. Với việc Bürgergeld (trước đây là Hartz IV) được thiết kế như một lưới an sinh xã hội dành cho những người không thể tự trang trải cuộc sống, việc cô tiếp tục yêu cầu hỗ trợ sau khi trở thành triệu phú đã tạo ra một tình huống pháp lý phức tạp.
Lý do mà người phụ nữ đưa ra để biện minh cho yêu cầu của mình là các căn hộ trong khối tài sản thừa kế chưa thể cho thuê hoặc bán ngay lập tức vì chúng cần được cải tạo đáng kể. Hơn nữa, cô lập luận rằng vì di sản đang thuộc quyền sở hữu chung với chị gái, cô không thể tự ý sử dụng hay định đoạt phần tài sản này một cách độc lập. Những lý do này được cô coi là trở ngại chính, ngăn cản cô sử dụng tài sản để tự nuôi sống bản thân, và do đó, cô vẫn cần sự hỗ trợ của nhà nước.
Phản ứng của cơ quan chức năng và bản chất của Bürgergeld
Trung tâm việc làm (Jobcenter), cơ quan chịu trách nhiệm xét duyệt và chi trả các khoản trợ cấp xã hội, đã không chấp nhận lập luận của người phụ nữ. Họ từ chối tiếp tục chi trả tiền trợ cấp Bürgergeld, nhấn mạnh rằng sự có mặt của tài sản đáng kể đã làm thay đổi đáng kể tình hình tài chính của cô. Quyết định của Jobcenter dựa trên nguyên tắc cơ bản của hệ thống trợ cấp xã hội ở Đức: sự hỗ trợ của nhà nước chỉ dành cho những người thực sự cần giúp đỡ và không có đủ tài sản để tự trang trải cuộc sống.
Bürgergeld, ra đời nhằm thay thế hệ thống Hartz IV từ đầu năm 2023, là một hình thức trợ cấp cơ bản nhằm đảm bảo mức sống tối thiểu cho những người không có việc làm hoặc có thu nhập thấp không đủ trang trải các chi phí thiết yếu. Mục đích cốt lõi của Bürgergeld là cung cấp một lưới an toàn, giúp cá nhân vượt qua khó khăn tạm thời và tạo điều kiện để họ tái hòa nhập thị trường lao động. Một trong những tiêu chí quan trọng nhất để được hưởng trợ cấp này là tình trạng thiếu thốn tài chính, được đánh giá dựa trên thu nhập và tài sản hiện có của người nộp đơn. Mặc dù có các ngưỡng miễn trừ tài sản nhất định, nhưng một khối tài sản vượt quá 1,2 triệu euro rõ ràng đã vượt xa giới hạn này.
Phán quyết dứt khoát từ tòa án
Không chấp nhận quyết định của Jobcenter, người phụ nữ đã khởi kiện lên Tòa án xã hội Stuttgart. Tuy nhiên, lập luận của cô một lần nữa bị bác bỏ. Tòa án đã đưa ra phán quyết rất rõ ràng, khẳng định: “Không còn nghèo thì không còn trợ cấp!” Đây là một nguyên tắc cơ bản và nhất quán trong luật trợ cấp xã hội của Đức. Tòa án nhận định rằng, cho dù tài sản có đang trong quá trình cải tạo hay thuộc sở hữu chung, nó vẫn đại diện cho một khối lượng tài sản đáng kể có thể được sử dụng để duy trì cuộc sống.
Phán quyết này sau đó đã được Tòa án cấp bang xác nhận, củng cố thêm quan điểm rằng mục đích của trợ cấp xã hội là dành cho những người không có tài sản để tự trang trải nhu cầu cơ bản. Các tòa án nhấn mạnh rằng nếu một cá nhân có tài sản đủ để dùng được, dù dưới hình thức nào, họ không còn là người cần sự trợ giúp từ nhà nước nữa. Việc sở hữu chung không làm mất đi giá trị tài sản của từng cá nhân, và việc tài sản chưa được khai thác tối đa (như cho thuê) không thể là lý do để tiếp tục nhận trợ cấp khi bản chất đã có khả năng tự chủ.
Ý nghĩa và thông điệp pháp lý
Vụ việc này gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về tính công bằng và trách nhiệm trong hệ thống phúc lợi xã hội. Nó tái khẳng định rằng các khoản trợ cấp công được tài trợ bởi tiền thuế của người dân và chỉ nên dành cho những người thực sự không có khả năng tự hỗ trợ bản thân. Việc một người sở hữu khối tài sản lớn mà vẫn đòi hỏi sự hỗ trợ từ nhà nước sẽ đi ngược lại tinh thần của luật pháp và có thể gây ra sự bất bình trong công chúng.
Quyết định của tòa án bảo vệ nguyên tắc nền tảng của nhà nước phúc lợi, đó là sự hỗ trợ dựa trên nhu cầu thực tế. Nó đặt ra ranh giới rõ ràng, ngăn chặn việc lạm dụng hệ thống và đảm bảo rằng các nguồn lực quý báu của xã hội được phân bổ một cách hiệu quả và công bằng nhất cho những người dân thực sự cần chúng để vượt qua khó khăn.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC