Cảnh sát thường xuyên mời người dân lên làm việc nhằm thu thập thông tin hoặc thẩm vấn liên quan đến các vụ việc. Điều này đôi khi gây băn khoăn về nghĩa vụ của công dân khi nhận được giấy mời.
Trong quá trình hoạt động, các cơ quan công an thường xuyên tiến hành mời người dân lên làm việc. Mục đích của việc này thường là để thu thập thông tin, tài liệu hoặc thẩm vấn liên quan đến các vụ việc đang được điều tra hoặc xác minh.
Tuy nhiên, tình huống này đôi khi khiến nhiều người dân băn khoăn về nghĩa vụ pháp lý của mình. Câu hỏi thường được đặt ra là: “Tôi có bắt buộc phải đến khi cảnh sát mời đến làm việc không?” Để trả lời câu hỏi này, cần phân biệt rõ ràng giữa các loại giấy tờ mà cơ quan công an có thể gửi đến.
Phân biệt giấy mời và giấy triệu tập
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, có sự khác biệt rõ rệt giữa 'giấy mời' và 'giấy triệu tập' về tính chất pháp lý và nghĩa vụ của người nhận.
Giấy mời là một hình thức văn bản hành chính mang tính chất thông báo và mời. Nó không có tính chất bắt buộc về mặt pháp lý đối với người được mời.
Thông thường, giấy mời được sử dụng để mời người dân đến làm việc nhằm cung cấp thông tin, tài liệu hoặc hợp tác giải quyết các vấn đề không mang tính hình sự nghiêm trọng.
Trong trường hợp này, người được mời có quyền quyết định có đến hay không, hoặc có thể đề nghị dời lịch làm việc nếu có lý do chính đáng. Việc không chấp hành giấy mời thường không dẫn đến các chế tài pháp lý trực tiếp, trừ khi sự vắng mặt gây cản trở nghiêm trọng đến quá trình xác minh, điều tra.
Ngược lại, giấy triệu tập là một văn bản tố tụng mang tính chất bắt buộc.
Nó được ban hành theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự hoặc Luật Xử lý vi phạm hành chính. Giấy triệu tập thường được gửi cho những người có liên quan trực tiếp đến một vụ án hình sự, dân sự, hoặc một hành vi vi phạm hành chính, chẳng hạn như bị can, bị cáo, người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người làm chứng, người bị hại, hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Khi nhận được giấy triệu tập hợp lệ, người được triệu tập có nghĩa vụ phải có mặt đúng thời gian và địa điểm ghi trong giấy. Nếu không có mặt mà không có lý do chính đáng hoặc không được sự đồng ý của cơ quan triệu tập, người đó có thể bị áp dụng các biện pháp cưỡng chế theo quy định của pháp luật, ví dụ như dẫn giải đối với bị can, bị cáo hoặc người làm chứng.
Quyền và nghĩa vụ của người dân
Khi nhận được giấy mời hoặc giấy triệu tập từ cơ quan công an, người dân có những quyền và nghĩa vụ cụ thể:
- Đối với giấy mời:
- Người dân có quyền được biết rõ nội dung, lý do mời làm việc.
- Có thể từ chối nếu việc đến làm việc gây khó khăn, trở ngại cho cuộc sống hoặc công việc cá nhân, hoặc đề nghị làm việc tại địa điểm khác, thời gian khác.
- Tuy nhiên, nếu có khả năng, việc hợp tác cung cấp thông tin đúng sự thật là nghĩa vụ công dân để góp phần vào công tác giữ gìn an ninh trật tự.
- Đối với giấy triệu tập:
- Người được triệu tập có nghĩa vụ phải có mặt theo yêu cầu.
- Đồng thời, người đó có các quyền cơ bản theo pháp luật, như quyền được biết lý do bị triệu tập, quyền được giải thích về quyền và nghĩa vụ, quyền được im lặng, quyền có người bào chữa (đối với bị can, bị cáo), quyền không bị ép buộc phải khai báo chống lại chính mình.
- Nếu có vướng mắc hoặc cần hỗ trợ pháp lý, người dân nên tìm đến luật sư hoặc người có kiến thức pháp luật để được tư vấn kịp thời.
Lưu ý quan trọng
Để bảo vệ quyền lợi của mình, người dân cần kiểm tra tính hợp lệ của giấy mời hoặc giấy triệu tập.
Một giấy mời hoặc giấy triệu tập hợp lệ cần có đầy đủ thông tin như tên cơ quan ban hành, số, ngày, tháng, năm ban hành, chữ ký của người có thẩm quyền và con dấu. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về tính xác thực của văn bản, người dân có quyền liên hệ trực tiếp với cơ quan ban hành để xác minh thông tin.
Việc hiểu rõ các quy định pháp luật liên quan sẽ giúp người dân thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình, đồng thời đảm bảo quá trình làm việc với cơ quan công an diễn ra minh bạch và hiệu quả.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC