Chính phủ Liên bang Đức đã thông qua dự luật nghĩa vụ quân sự mới theo hình thức "nghĩa vụ bán bắt buộc", đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chính sách quốc phòng của quốc gia này. Quyết định này nhằm tăng cường lực lượng quân đội trong bối cảnh châu Âu đối mặt với nhiều thách thức an ninh mới.
Hôm nay, chính phủ Liên bang Đức đã chính thức thông qua dự luật nghĩa vụ quân sự mới với hình thức "nghĩa vụ bán bắt buộc". Đây được xem là một bước ngoặt lớn trong chính sách quốc phòng của đất nước, phản ánh sự thay đổi đáng kể trong tư duy an ninh của Berlin. Quyết định này diễn ra trong bối cảnh địa chính trị châu Âu đang có nhiều biến động, đòi hỏi các quốc gia phải tái đánh giá và củng cố khả năng phòng thủ của mình.
Chi tiết về mô hình nghĩa vụ quân sự mới
Theo dự luật do Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius thuộc Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) trình bày, mô hình mới này không hoàn toàn khôi phục nghĩa vụ quân sự bắt buộc toàn diện như trước đây. Thay vào đó, nó thiết lập một hệ thống lai ghép, kết hợp yếu tố bắt buộc và tự nguyện. Cụ thể, mọi thanh niên nam và nữ sau khi hoàn tất bậc phổ thông sẽ nhận được một thông báo chính thức về việc tuyển chọn.
Thông báo này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các cơ hội phục vụ trong quân đội, đồng thời yêu cầu họ cung cấp thông tin về tình trạng thể chất và sở thích cá nhân. Dựa trên những thông tin đó, một phần nhỏ trong số họ sẽ được chọn tham gia nghĩa vụ quân sự bắt buộc, trong khi phần lớn còn lại sẽ có cơ hội tham gia trên cơ sở tự nguyện. Mục tiêu là tạo ra một đội ngũ dự bị mạnh mẽ hơn và tăng cường sự gắn kết giữa quân đội với xã hội.
Mô hình này được kỳ vọng sẽ giúp Bundeswehr (Lực lượng vũ trang Liên bang Đức) giải quyết vấn đề thiếu hụt nhân lực, đặc biệt là trong các vai trò chuyên môn và chiến đấu. Nó cũng thể hiện một nỗ lực nhằm duy trì một lực lượng quân đội tinh nhuệ nhưng đồng thời có thể mở rộng nhanh chóng trong trường hợp khẩn cấp. Việc đưa ra lựa chọn tự nguyện song song với phần bắt buộc được coi là một cách tiếp cận linh hoạt, cân bằng giữa nhu cầu quốc phòng và quyền tự do cá nhân.
Bối cảnh an ninh châu âu và sự cần thiết của cải cách
Chính phủ Đức nhấn mạnh rằng mô hình nghĩa vụ quân sự mới này nhằm tăng cường lực lượng quân đội trong bối cảnh châu Âu đang phải đối mặt với nhiều thách thức an ninh mới, đặc biệt là cuộc xung đột ở Ukraine. Cuộc chiến này đã làm thay đổi đáng kể cục diện an ninh khu vực, khiến nhiều quốc gia thành viên Liên minh châu Âu và NATO phải xem xét lại năng lực phòng thủ của mình. Đức, với vị thế là nền kinh tế lớn nhất châu Âu, có trách nhiệm ngày càng tăng trong việc đảm bảo an ninh tập thể.
Việc tạm ngừng nghĩa vụ quân sự bắt buộc vào năm 2011 đã để lại nhiều khoảng trống trong việc tạo nguồn lực dự bị và duy trì nhận thức quốc phòng trong xã hội. Quyết định hiện tại của chính phủ phản ánh nhận thức rằng thời kỳ "hòa bình cổ tức" đã kết thúc. Thay vào đó là một kỷ nguyên mới đòi hỏi sự sẵn sàng quân sự cao hơn và khả năng huy động nhanh chóng trong trường hợp khủng hoảng. Đức đang nỗ lực đạt được mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng của NATO.
Ngoài ra, việc tăng cường quân đội cũng là một phần trong cam kết của Đức đối với các đối tác NATO. Một Bundeswehr mạnh mẽ và có đủ nguồn lực sẽ góp phần đáng kể vào khả năng phòng thủ tập thể của liên minh. Điều này không chỉ bao gồm việc tăng cường số lượng binh sĩ mà còn là nâng cao chất lượng huấn luyện, trang bị và khả năng tương tác với các lực lượng đồng minh.
Những tranh cãi chính trị và xã hội xung quanh dự luật
Mặc dù được chính phủ thông qua, quyết định này đã gây ra nhiều tranh cãi chính trị sâu rộng. Liên minh CDU/CSU, đảng đối lập lớn nhất, cho rằng luật hiện tại chưa đủ mạnh để bảo đảm khả năng phòng thủ toàn diện của đất nước. Họ lập luận rằng mô hình "bán bắt buộc" có thể không cung cấp đủ số lượng binh sĩ cần thiết hoặc không tạo ra đủ sự gắn kết xã hội như một hệ thống nghĩa vụ quân sự toàn diện. CDU/CSU thường ủng hộ một hình thức nghĩa vụ mạnh mẽ hơn.
Ngược lại, nhiều tổ chức xã hội dân sự và các nhóm bảo vệ quyền tự do cá nhân đã bày tỏ sự lo ngại sâu sắc về quyền tự do cá nhân của giới trẻ. Họ lập luận rằng việc bắt buộc thanh niên tham gia nghĩa vụ quân sự, dù chỉ là một phần, có thể ảnh hưởng đến quyền tự quyết về nghề nghiệp, giáo dục và cuộc sống cá nhân của họ. Các nhà phê bình cũng đặt câu hỏi về tính công bằng của việc lựa chọn một số người bắt buộc trong khi những người khác thì không.
Cuộc tranh luận này phản ánh những giá trị khác nhau trong xã hội Đức, giữa nhu cầu an ninh quốc gia và quyền cá nhân. Một số người cho rằng việc khôi phục một phần nghĩa vụ quân sự là cần thiết để bảo vệ đất nước, trong khi những người khác tin rằng một quân đội chuyên nghiệp, được trả lương đầy đủ và được trang bị tốt mới là giải pháp hiệu quả nhất. Việc tìm kiếm sự đồng thuận trên vấn đề nhạy cảm này sẽ tiếp tục là một thách thức đối với chính phủ.
Tái khẳng định vai trò quân sự của đức tại châu âu
Dẫu còn nhiều tranh luận và những thách thức trong việc triển khai, rõ ràng dự luật này là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy nước Đức đang muốn tái khẳng định vai trò quân sự của mình tại châu Âu và trong khuôn khổ NATO. Trong nhiều thập kỷ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, Đức đã duy trì một chính sách quốc phòng thận trọng, tập trung vào vai trò kinh tế và ngoại giao hơn là quân sự. Tuy nhiên, tình hình hiện tại đòi hỏi một sự thay đổi trong cách tiếp cận đó.
Việc khôi phục một phần nghĩa vụ quân sự không chỉ là một động thái chiến thuật để tăng cường quân đội, mà còn là một tuyên bố chiến lược về ý định của Đức. Nó cho thấy Berlin sẵn sàng gánh vác nhiều trách nhiệm hơn trong việc đảm bảo an ninh của châu lục. Điều này có thể dẫn đến sự gia tăng ảnh hưởng của Đức trong các quyết định quân sự của NATO và Liên minh châu Âu, cũng như trong các hoạt động gìn giữ hòa bình và ổn định khu vực.
Dự luật này cũng mở ra một kỷ nguyên mới, nơi trách nhiệm quốc phòng không chỉ là của riêng quân đội, mà là nghĩa vụ chung của toàn xã hội. Nó khuyến khích một tư duy toàn diện hơn về an ninh, nơi mỗi công dân đều có thể đóng góp vào việc bảo vệ đất nước, dù trực tiếp trong quân đội hay gián tiếp thông qua các hoạt động hỗ trợ và nhận thức về quốc phòng. Đây là một sự chuyển dịch văn hóa quan trọng, định hình lại mối quan hệ giữa công dân và nhà nước trong bối cảnh an ninh ngày càng phức tạp.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC