Đức, quốc gia từng là điểm đến hàng đầu cho những người tìm kiếm quy chế tị nạn tại Liên minh châu Âu trong nhiều năm, đã chính thức mất vị trí dẫn đầu này.
Dữ liệu mới nhất từ Eurostat cho thấy một sự thay đổi đáng kể trong bức tranh di cư của châu Âu, với Pháp vươn lên trở thành quốc gia tiếp nhận nhiều đơn tị nạn nhất.
Trong một sự thay đổi đáng chú ý về chính sách và dòng chảy di cư tại Liên minh châu Âu, Đức đã chính thức nhường lại vị trí quốc gia tiếp nhận nhiều đơn xin tị nạn nhất EU. Vị thế này đã được Đức duy trì trong gần một thập kỷ, đặc biệt sau cuộc khủng hoảng người tị nạn năm 2015-2016 khi nước này mở cửa đón nhận hàng triệu người chạy trốn chiến tranh và bạo lực.
Thông tin từ Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat) gần đây đã xác nhận rằng Pháp đã vượt qua Đức về số lượng đơn xin tị nạn mới nộp. Sự dịch chuyển này không chỉ phản ánh những thay đổi trong chính sách quốc gia mà còn cho thấy áp lực di cư đang được phân bổ lại trong khối, đồng thời đặt ra những câu hỏi mới về tính bền vững của hệ thống tị nạn chung của châu Âu.
Sự chuyển dịch vị thế lịch sử
Từ năm 2015, Đức đã trở thành quốc gia tiên phong trong việc tiếp nhận người tị nạn, chủ yếu là từ Syria, Afghanistan và Iraq. Quyết định của Thủ tướng Angela Merkel khi đó, được gói gọn trong câu nói nổi tiếng “Chúng ta có thể làm được,” đã định hình chính sách tị nạn của Đức trong nhiều năm. Hàng triệu người đã tìm thấy nơi nương tựa tại đây, biến Đức thành một biểu tượng của lòng nhân ái nhưng cũng đối mặt với những thách thức to lớn về hội nhập xã hội, tài chính và chính trị.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, áp lực chính trị trong nước và gánh nặng lên cơ sở hạ tầng đã khiến Đức phải thắt chặt các chính sách nhập cư và tị nạn của mình. Các biện pháp bao gồm:
- Tăng cường kiểm soát biên giới.
- Đẩy nhanh quá trình xử lý đơn tị nạn.
- Tăng cường trục xuất những người bị từ chối tị nạn.
Những nỗ lực này, kết hợp với các yếu tố khác, đã dần dần làm giảm số lượng đơn xin tị nạn mới nộp vào Đức. Trong khi đó, Pháp đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về số lượng đơn, trở thành điểm đến ưu tiên mới cho những người di cư.
Nguyên nhân đằng sau sự thay đổi
Có nhiều yếu tố góp phần vào sự thay đổi vị trí này:
- Thay đổi chính sách quốc gia: Đức đã thực hiện các chính sách thắt chặt hơn. Ngược lại, Pháp, mặc dù cũng có những tranh luận nội bộ về vấn đề nhập cư, nhưng lại nhận được nhiều đơn hơn, có thể do một phần đến từ sự dịch chuyển của các tuyến đường di cư hoặc các chính sách tiếp nhận cụ thể đối với một số nhóm người di cư nhất định.
- Áp lực di cư tổng thể: Số lượng người di cư đến EU nói chung vẫn ở mức cao do các cuộc xung đột toàn cầu, biến đổi khí hậu và tình hình kinh tế khó khăn ở nhiều quốc gia. Khi một quốc gia siết chặt chính sách, dòng chảy thường chuyển hướng sang các quốc gia khác trong khối.
- Khả năng tiếp cận: Các tuyến đường di cư qua Địa Trung Hải hoặc qua khu vực Balkan có thể đã thay đổi, khiến việc tiếp cận Pháp dễ dàng hơn đối với một số nhóm người di cư so với Đức.
- Mạng lưới xã hội: Sự hiện diện của cộng đồng người di cư đã định cư trước đó tại Pháp có thể đóng vai trò 'kéo' thêm những người mới đến, tạo thành mạng lưới hỗ trợ.
Hậu quả và thách thức cho EU
Sự thay đổi này có ý nghĩa quan trọng đối với toàn bộ Liên minh châu Âu. Nó nhấn mạnh sự phân bố không đồng đều của gánh nặng tị nạn giữa các quốc gia thành viên, một vấn đề đã kéo dài từ lâu và gây ra nhiều chia rẽ.
- Đối với Pháp: Vị trí dẫn đầu mang lại áp lực lớn về cơ sở hạ tầng, tài chính và xã hội. Pháp sẽ phải đối mặt với những thách thức tương tự mà Đức đã trải qua trong việc cung cấp chỗ ở, dịch vụ xã hội, giáo dục và việc làm cho một lượng lớn người tị nạn.
- Đối với Đức: Mặc dù số đơn mới giảm, Đức vẫn là nơi sinh sống của hàng triệu người tị nạn và nhập cư đã được cấp quy chế. Thách thức chính đối với Đức hiện nay là tập trung vào quá trình hội nhập thành công và bền vững cho những người đã có mặt tại nước này.
- Đối với EU: Sự kiện này một lần nữa cho thấy sự cấp thiết của việc cải cách hệ thống tị nạn chung của EU. “Hiệp ước Di cư và Tị nạn Mới” của EU, hiện đang trong quá trình đàm phán, nhằm mục đích tạo ra một cơ chế chia sẻ trách nhiệm công bằng hơn và quy trình quản lý biên giới hiệu quả hơn. Tuy nhiên, tiến độ của hiệp ước này vẫn còn chậm và gặp nhiều trở ngại từ các quốc gia thành viên.
Tương lai chính sách tị nạn ở châu Âu
Bất kể quốc gia nào đang dẫn đầu về số đơn tị nạn, thực tế là châu Âu vẫn sẽ tiếp tục là điểm đến quan trọng cho những người tìm kiếm sự an toàn và cơ hội tốt hơn. Các quốc gia thành viên EU cần phải tìm ra một giải pháp thống nhất, nhân đạo và hiệu quả để quản lý dòng chảy di cư. Điều này bao gồm việc tăng cường hợp tác với các quốc gia ngoài EU, chống lại nạn buôn người, và đảm bảo rằng quyền của những người tìm kiếm tị nạn được tôn trọng, đồng thời duy trì an ninh và trật tự xã hội.
Cuộc thảo luận về tị nạn và di cư sẽ tiếp tục là một trong những chủ đề trung tâm trong chương trình nghị sự của EU, đòi hỏi sự linh hoạt và khả năng thích ứng từ tất cả các bên liên quan để đối phó với một hiện tượng toàn cầu phức tạp và không ngừng biến đổi.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC