Vé Deutschlandticket, hiện có giá 58 euro/tháng, đang đối mặt với thách thức tài chính lớn khi các bang Đức dự báo chi phí duy trì sẽ chạm mốc 3,8 tỷ euro vào năm 2026. Mức dự báo này vượt xa khoản đóng góp hiện tại của chính phủ liên bang và các bang, đẩy lên cuộc tranh luận về trách nhiệm tài chính và tương lai của tấm vé.
Vé Deutschlandticket, một sáng kiến được ra mắt vào tháng 5 năm 2023 nhằm thúc đẩy giao thông công cộng và giảm phát thải khí carbon, đang đứng trước một cuộc khủng hoảng tài chính tiềm tàng. Được đón nhận rộng rãi bởi người dân Đức nhờ mức giá cố định hấp dẫn là 49 euro/tháng (sau đó tăng nhẹ lên 58 euro/tháng), tấm vé này cho phép đi lại không giới hạn trên toàn bộ mạng lưới giao thông công cộng khu vực và địa phương. Tuy nhiên, một dự báo mới từ các bang của Đức cho thấy chi phí để duy trì ưu đãi này có thể phình to lên tới 3,8 tỷ euro vào năm 2026, đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về khả năng tài chính lâu dài của dự án.
Bức tranh tài chính hiện tại và tương lai
Hiện tại, chi phí duy trì Deutschlandticket được chia sẻ bởi chính phủ liên bang và 16 bang của Đức, mỗi bên đóng góp 1,5 tỷ euro mỗi năm. Tổng cộng là 3 tỷ euro. Mức hỗ trợ này đã giúp đảm bảo giá vé vẫn ở mức phải chăng, khuyến khích hàng triệu người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng thay vì ô tô cá nhân. Tuy nhiên, với dự báo chi phí năm 2026 lên tới 3,8 tỷ euro, một khoản thâm hụt đáng kể, khoảng 800 triệu euro, đang hiện hữu.
Sự gia tăng chi phí được các bang lý giải là do nhiều yếu tố. Lạm phát là một trong những nguyên nhân chính, làm tăng chi phí vận hành cho các công ty vận tải công cộng, từ giá nhiên liệu, bảo trì phương tiện đến tiền lương nhân viên. Ngoài ra, sự thành công vượt trội của Deutschlandticket trong việc thu hút thêm hành khách cũng gián tiếp làm tăng chi phí, do cần nhiều chuyến xe hơn, cơ sở hạ tầng được sử dụng nhiều hơn và cần đầu tư thêm để đáp ứng nhu cầu gia tăng. Các nhà khai thác vận tải đã nhấn mạnh rằng họ phải đối mặt với áp lực tài chính ngày càng lớn để duy trì chất lượng dịch vụ trong bối cảnh giá vé cố định thấp.
Lợi ích của Deutschlandticket và mục tiêu dài hạn
Mặc dù đối mặt với thách thức về chi phí, Deutschlandticket vẫn được coi là một thành công lớn về mặt xã hội và môi trường. Các lợi ích chính bao gồm:
- Tiết kiệm chi phí cho người dân: Với mức giá cố định, tấm vé giúp người dân tiết kiệm đáng kể chi phí đi lại, đặc biệt là những người thường xuyên sử dụng phương tiện công cộng hoặc đi lại giữa các vùng.
- Thân thiện với môi trường: Bằng cách khuyến khích chuyển đổi từ ô tô sang tàu điện và xe buýt, Deutschlandticket đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và chống biến đổi khí hậu của Đức.
- Tăng cường kết nối: Tấm vé giúp cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ giao thông công cộng cho cư dân ở các vùng nông thôn và thúc đẩy sự gắn kết trong xã hội.
- Thúc đẩy du lịch nội địa: Du khách có thể dễ dàng khám phá các vùng miền khác nhau của Đức một cách tiện lợi và tiết kiệm.
Mục tiêu ban đầu của sáng kiến này là tạo ra một hệ thống giao thông công cộng đơn giản, dễ tiếp cận và hấp dẫn hơn, đồng thời giảm bớt gánh nặng hành chính do sự phức tạp của các biểu giá và vùng vé khác nhau trên toàn quốc.
Cuộc tranh luận chính trị và các giải pháp tiềm năng
Trước viễn cảnh chi phí gia tăng, cuộc tranh luận về trách nhiệm tài chính đang nóng lên giữa chính phủ liên bang và các bang. Các bang kiên quyết yêu cầu chính phủ liên bang phải gánh vác phần lớn chi phí phát sinh thêm, lập luận rằng đây là một dự án quốc gia có lợi cho toàn bộ đất nước. Họ cảnh báo rằng nếu không có sự hỗ trợ tài chính bổ sung, các bang có thể buộc phải tăng giá vé hoặc cắt giảm dịch vụ, làm suy yếu tính hấp dẫn và mục tiêu ban đầu của Deutschlandticket.
Các lựa chọn để giải quyết khoản thâm hụt tài chính có thể bao gồm:
- Tăng cường trợ cấp từ chính phủ liên bang: Đây là yêu cầu chính của các bang, đòi hỏi chính phủ liên bang phải tăng mức đóng góp hàng năm vượt quá 1,5 tỷ euro hiện tại.
- Tăng giá vé Deutschlandticket: Một số ý kiến cho rằng mức giá 58 euro/tháng có thể không còn bền vững trong dài hạn và việc tăng giá là điều không thể tránh khỏi nếu muốn duy trì dịch vụ. Tuy nhiên, điều này có thể làm giảm sức hấp dẫn của tấm vé và đi ngược lại mục tiêu giảm gánh nặng chi phí cho người dân.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động: Các công ty vận tải có thể tìm cách tối ưu hóa hoạt động, giảm chi phí nội bộ hoặc áp dụng công nghệ mới để tăng hiệu suất.
- Tìm kiếm nguồn tài trợ mới: Khám phá các nguồn tài trợ bổ sung, ví dụ như từ quỹ khí hậu hoặc các khoản đầu tư công khác.
Tầm quan trọng của một giải pháp bền vững
Tương lai của Deutschlandticket phụ thuộc vào việc tìm ra một giải pháp tài chính bền vững. Nếu không có đủ nguồn lực, nguy cơ tăng giá hoặc thậm chí hủy bỏ tấm vé sẽ trở nên hiện thực. Điều này không chỉ gây thất vọng cho hàng triệu người dùng mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến các mục tiêu về khí hậu và giao thông công cộng của Đức. Một giải pháp cần phải cân bằng được giữa khả năng chi trả của người dân, nhu cầu tài chính của các nhà khai thác vận tải và trách nhiệm của cả chính phủ liên bang lẫn các bang. Chỉ khi đó, Deutschlandticket mới có thể tiếp tục phát huy vai trò là một trụ cột quan trọng trong hệ thống giao thông bền vững của Đức.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC