Điều quan trọng cần nhận thức là khi đã quen với việc vay nợ, bạn sẽ nhận ra rằng theo thời gian, lạm phát có xu hướng làm giảm giá trị thực của khoản nợ.
Ví dụ minh họa, nếu bạn vay 1 tỷ đồng ở thời điểm hiện tại, sau 10 năm với mức lạm phát trung bình 5-6% mỗi năm, giá trị thực của khoản nợ đó có thể chỉ còn tương đương một nửa.
Do đó, ngay cả khi bạn phải trả mức lãi suất 11%/năm, thì chi phí thực tế bạn phải gánh chịu có thể chỉ còn khoảng 6%/năm.
Với cấu trúc kinh tế của Việt Nam hiện nay và dự báo cho 10 năm tới, khả năng lạm phát duy trì dưới mức 5% là khó xảy ra; thực tế, con số này có thể còn cao hơn. Điểm mấu chốt nằm ở chỗ, các loại tài sản tại Việt Nam thường có tốc độ tăng giá cao hơn nhiều lần so với mức lạm phát trung bình.
Bài phân tích này tập trung vào bối cảnh kinh tế Việt Nam, nơi mà mỗi quốc gia có những cấu trúc kinh tế riêng biệt.
Trong quá khứ, hiện tại và dự báo cho 10-20 năm tới, cơ hội làm giàu tại Việt Nam phần lớn thuộc về những người có khả năng vay và quản lý tốt khoản nợ của mình. Trong suốt hai năm qua, chính sách tiền rẻ đã được áp dụng và có thể đã đi được khoảng hai phần ba chặng đường của chu kỳ này.
Dù việc vay mượn ở thời điểm này có thể không còn là rẻ nhất, nhưng chu kỳ tiền đắt sẽ đến nhanh chóng và cũng sẽ nhanh qua đi, để rồi chu kỳ tiền rẻ lại tiếp tục xuất hiện.
Ngay tại thời điểm hiện tại, năm 2025, bài viết này được đọc sẽ là thông tin hữu ích cho chu kỳ tiền rẻ sắp tới.
Thời điểm thông minh để vay nợ
Nhiều người có quan niệm chờ đợi giá tài sản giảm rồi mới mua vào. Tuy nhiên, quan điểm này chỉ đúng khi bạn đang ở giai đoạn cuối của chu kỳ tiền rẻ, và sự giảm giá đó là từ đỉnh, từ mức giá của một bong bóng tài sản.
Trên thực tế, ngay từ đầu chu kỳ tiền rẻ, giá tài sản có thể tăng lên, nhưng thường chỉ là những đợt tăng ngắn hạn khoảng 10-25%.
Thông thường, vào cuối chu kỳ tiền rẻ, tài sản có xu hướng giảm giá nhưng lãi suất ngân hàng lại bắt đầu có dấu hiệu tăng lên. Do đó, việc vay nợ ở giai đoạn cuối chu kỳ không được đánh giá là một chiến lược thông minh. Sự thông minh nằm ở việc vay nợ ngay từ những bước đầu của chu kỳ tiền rẻ.
Tại sao cần hành động ngay từ đầu chu kỳ?
Để thấu hiểu vấn đề này, chúng ta cần xem xét cơ chế vận hành của chu kỳ tiền tệ:
Giai đoạn 1: Khởi đầu chu kỳ tiền rẻ
Lãi suất bắt đầu giảm từ mức cao. Tài sản vẫn đang ở mức giá hợp lý. Đây chính là thời điểm vàng để thực hiện việc vay nợ và tiến hành mua sắm tài sản.
Giai đoạn 2: Giữa chu kỳ tiền rẻ
Lãi suất duy trì ở mức thấp và ổn định. Bạn vẫn có thể vay nợ, tuy nhiên, cơ hội không còn tối ưu như giai đoạn đầu.
Giai đoạn 3: Kết thúc chu kỳ tiền rẻ
Tài sản đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ, thậm chí có thể hình thành bong bóng. Lãi suất bắt đầu có dấu hiệu tăng trở lại. Đây là thời điểm thích hợp để cân nhắc bán tài sản và giảm thiểu nợ.
Hiện tại, chúng ta đang ở giai đoạn thứ hai.
Thực tế, việc vay mượn ở thời điểm này có thể coi là hơi muộn. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy có những tài sản mà nếu không mua bây giờ thì trong vài năm tới sẽ không còn khả năng sở hữu, thì việc vay tiền để mua là hoàn toàn hợp lý. Bài toán đặt ra lúc này là phải mua được tài sản, thay vì chờ đợi giá giảm. Bởi lẽ, với tình hình kinh tế hiện tại, việc duy trì lãi suất cho vay ở mức cao trong hệ thống kinh tế thường chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, khoảng 1-2 năm rồi sẽ giảm xuống.
Yếu tố then chốt của việc vay nợ không nằm ở số tiền bạn vay, mà quan trọng hơn là cách bạn quản lý danh mục vay nợ của mình. Chính việc quản lý này sẽ quyết định liệu bạn có phải thanh lý tài sản sớm hay không, và đây là yếu tố quyết định thành bại trong cuộc đua tài chính này.
Quỹ dự phòng rủi ro đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Tại Việt Nam, rất khó để dự báo chính xác mức lãi suất thả nổi cho khoản vay, thường dao động từ 10-15%/năm.
Nếu bạn củng cố và quản trị tốt quỹ phòng hộ này, đảm bảo khả năng thanh toán lãi suất một cách chủ động, thì việc duy trì trả nợ và chờ đợi tài sản tăng trưởng gấp nhiều lần để tất toán toàn bộ khoản vay là điều hoàn toàn có thể đạt được.
Mục đích của quỹ phòng hộ rủi ro là để đảm bảo khả năng chi trả lãi suất trong mọi tình huống bất lợi. Nếu không có quỹ này, bạn không nên nghĩ đến việc vay nợ. Tuy nhiên, việc có quỹ và quản lý nó một cách hiệu quả còn quan trọng hơn nhiều.
Các phương pháp củng cố quỹ phòng hộ rủi ro
Phương pháp 1: Chuyển đổi tiền đồng sang các tài sản có giá trị khác
Đưa một phần tiền đồng vào các tài sản như USD, Euro hoặc vàng. Lý do là bởi đây là những loại tài sản thường có xu hướng tăng giá ngang bằng hoặc cao hơn lãi suất ngân hàng.
Giả sử bạn để 1 tỷ đồng dưới dạng tiền mặt, sau một thời gian nó vẫn là 1 tỷ. Nhưng nếu bạn chuyển 1 tỷ đó sang Euro, vàng hoặc USD, thì số tiền này có thể lên tới 1,2 - 1,4 tỷ đồng. Khoản chênh lệch này có thể được sử dụng để trang trải lãi vay cho các mối quan hệ mà chúng ta sẽ đề cập ở phương pháp thứ ba.
Phương pháp 2: Tạo nguồn thu nhập thụ động
Cho thuê căn hộ là một ví dụ. Nếu có khả năng, hãy đầu tư vào bất động sản cho thuê để tạo ra dòng tiền ổn định. Vì đây là quỹ phòng hộ rủi ro, những tài sản sinh lời này cần phải đảm bảo tính thanh khoản cao, để có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt khi cần thiết để trả nợ.
Phương pháp 3: Xây dựng mối quan hệ cho vay dài hạn, bổ sung cho quỹ phòng hộ
Điều này có nghĩa là gì? Có những thời điểm áp lực trả lãi ngân hàng có thể lên tới 13-15%/năm. Nếu bạn có thể huy động vốn từ các mối quan hệ cho vay ngang hàng (peer-to-peer lending), bạn chỉ cần trả lãi suất khoảng 4-5%/năm. Hãy duy trì mối quan hệ tốt với gia đình, bạn bè và người thân, xin phép được vay với mức lãi suất tương đương hoặc cao hơn ngân hàng 1-2%.
Phương pháp 4: Nâng cao chuyên môn và mạng lưới quan hệ không ngừng
Phương pháp này thoạt nhìn có vẻ không liên quan trực tiếp, nhưng thực tế lại là một biện pháp hiệu quả để củng cố quỹ phòng hộ rủi ro. Việc này giúp bổ sung và làm vững chắc quỹ trước mọi biến động kinh tế có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Phương pháp 5: Đầu tư vào các loại tài sản có tiềm năng
- Cổ phiếu của các ngân hàng lớn như Vietcombank (VCB), BIDV.
- Các quỹ ETF theo dõi VN-Index như FUEVFVND, SSIAM.
- Cổ phiếu công nghệ (ít rủi ro).
- Cổ phiếu ngành tiện ích (điện, nước, viễn thông).
Nhìn chung, để đảm bảo tính hiệu quả của quỹ phòng hộ, không nên để tiền mặt dưới dạng tiền đồng. Hãy luôn tìm cách để tiền sinh lời và có tính thanh khoản cao.
Công thức quản trị vay nợ hiệu quả (áp dụng cho chu kỳ đầu tiền rẻ)
Công thức 30-45-25, cụ thể như sau:
- 30% vốn tự có: Đây là nền tảng đảm bảo sự an toàn.
- 45% vay ngân hàng: Tận dụng đòn bẩy tài chính một cách hợp lý.
- 25% quỹ phòng hộ: Đảm bảo khả năng trả lãi trong vòng 2-3 năm.
Kết luận
Để đạt được sự giàu có, hãy thay đổi tư duy về nợ nần. Bạn có thể nhận thấy một mô tuýp quen thuộc:
Tâm lý nghèo
- Sợ rủi ro, dẫn đến không dám vay.
- Suy nghĩ thiển cận, chỉ tập trung vào chi phí trả lãi.
- Thiếu tự tin, không dám đàm phán với ngân hàng.
- An phận, chấp nhận hiện trạng.
Tâm lý người giàu
- Đánh giá và tính toán rủi ro, chỉ vay trong khả năng quản lý.
- Tư duy dài hạn, nhận thấy lợi ích từ lạm phát và sự tăng giá của tài sản.
- Tự tin, chủ động tìm hiểu và đàm phán các điều kiện vay.
- Hành động, nắm bắt cơ hội khi chúng xuất hiện.
Đừng sợ nợ, hãy học cách quản lý nợ. Đây là một bài học quý giá và vô cùng quan trọng để chuẩn bị tâm lý chuyển dịch từ trạng thái nghèo sang giàu có. Trong nền kinh tế hiện đại, những ai không biết cách sử dụng đòn bẩy tài chính sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc làm giàu.
Chúng ta cần chấp nhận rằng, trong hiện tại và tương lai, chính sách kinh tế vĩ mô thường đánh đổi lạm phát để lấy tăng trưởng. Hãy nhớ rằng, lạm phát là kẻ thù của tiền mặt, nhưng lại là người bạn đồng hành, là món quà quý giá của những người vay nợ thông minh.
Bạn chỉ có thể trở nên giàu có nếu bạn đón nhận nó.
Đừng than vãn về lạm phát; càng than trách, bạn càng xa rời nó, càng không hiểu về nó, và từ sự ghét bỏ sẽ dẫn đến thái độ chống đối. Mà chống đối lạm phát thì chỉ có thể là lâm vào cảnh túng quẫn, và bạn sẽ phải tiết kiệm tiền mặt đến kiệt sức cả đời.
Theo Dòng chảy kinh tế
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC