Trong nửa đầu năm 2025, số lượng đơn xin tị nạn tại Đức đã giảm mạnh 43%, chỉ còn khoảng 65.495 hồ sơ, theo số liệu từ Cơ quan Tị nạn châu Âu (EUAA). Sự sụt giảm này đã khiến Đức từ vị trí dẫn đầu tụt xuống hạng ba trong khối EU, xếp sau Pháp và Tây Ban Nha. Nguyên nhân chính được cho là do các chính sách kiểm soát biên giới và tị nạn được thắt chặt ở cấp liên bang và châu Âu.
Cơ quan Tị nạn châu Âu (EUAA) vừa công bố những số liệu đáng chú ý về tình hình xin tị nạn trong nửa đầu năm 2025, cho thấy một sự thay đổi đáng kể trong bức tranh di cư tại Liên minh châu Âu. Theo báo cáo mới nhất, Đức, quốc gia từng là điểm đến hàng đầu cho người xin tị nạn trong nhiều năm, đã chứng kiến một sự sụt giảm mạnh mẽ về số lượng hồ sơ nộp, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong chính sách và thực tiễn tiếp nhận người di cư của nước này. Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến Đức mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm chung và định hướng của chính sách tị nạn toàn châu Âu trong tương lai.
Đức tụt hạng đáng kể
Cụ thể, trong sáu tháng đầu năm 2025, Đức chỉ tiếp nhận khoảng 65.495 đơn xin tị nạn, giảm tới 43% so với cùng kỳ năm trước. Con số này là một sự thay đổi lớn, khiến Đức từ vị trí dẫn đầu trong số các quốc gia EU về số lượng đơn xin tị nạn, nay đã tụt xuống hạng ba. Hai quốc gia hiện đang tiếp nhận nhiều hồ sơ hơn Đức là Pháp và Tây Ban Nha, cho thấy một sự dịch chuyển đáng kể trong luồng di cư tìm kiếm sự bảo vệ tại châu Âu. Sự sụt giảm đột ngột này tại Đức phản ánh không chỉ những thay đổi trong chính sách quốc gia mà còn cả những động thái rộng hơn trên toàn khối EU, ảnh hưởng đến quyết định của người xin tị nạn về nơi họ sẽ tìm đến.
Những nguyên nhân chính đằng sau sự sụt giảm
Giới chuyên gia và các nhà phân tích chính sách đã chỉ ra nhiều yếu tố dẫn đến sự sụt giảm mạnh mẽ này tại Đức. Các nguyên nhân chính bao gồm:
- Thắt chặt kiểm soát biên giới: Chính phủ Đức và các nước EU láng giềng đã tăng cường kiểm soát tại các cửa khẩu và đường biên giới, khiến việc nhập cảnh trái phép trở nên khó khăn hơn. Điều này bao gồm việc triển khai thêm lực lượng biên phòng, sử dụng công nghệ giám sát tiên tiến và tăng cường hợp tác với các quốc gia thứ ba để ngăn chặn dòng người di cư ngay từ ban đầu.
- Thay đổi chính sách tị nạn quốc gia: Đức đã thực hiện một loạt các điều chỉnh trong chính sách tị nạn của mình. Những thay đổi này có thể bao gồm việc tăng tốc độ xử lý hồ sơ, áp dụng các tiêu chí xét duyệt nghiêm ngặt hơn, hoặc tăng cường các biện pháp hồi hương đối với những người không đủ điều kiện được bảo hộ. Mục tiêu là để làm cho Đức trở thành một điểm đến kém hấp dẫn hơn đối với những người xin tị nạn không có cơ sở pháp lý rõ ràng.
- Hệ quả từ các chiến lược an ninh liên bang và châu Âu: Các chiến lược an ninh tổng thể ở cấp độ liên bang và toàn EU cũng đóng vai trò gián tiếp. Những chiến lược này có thể tập trung vào việc ổn định các khu vực xung đột, cải thiện điều kiện sống ở các nước xuất xứ, hoặc tăng cường hợp tác với các quốc gia trung chuyển để quản lý dòng người di cư trước khi họ đến được biên giới EU.
Xu hướng chuyển dịch của người xin tị nạn
Trong bối cảnh chính sách tại Đức ngày càng trở nên nghiêm ngặt, nhiều người xin tị nạn đã bắt đầu tìm kiếm những quốc gia khác trong khối EU để nộp đơn. Hai yếu tố chính thúc đẩy xu hướng này là:
- Quy trình dễ tiếp cận hơn: Một số quốc gia khác có thể có quy trình nộp đơn hoặc xét duyệt hồ sơ tị nạn ít phức tạp hơn, hoặc có tỷ lệ chấp thuận cao hơn đối với một số nhóm người di cư cụ thể. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp thông tin rõ ràng hơn, hỗ trợ pháp lý tốt hơn, hoặc thời gian chờ đợi ngắn hơn cho các quyết định ban đầu.
- Mạng lưới cộng đồng sẵn có: Nhiều người di cư có xu hướng tìm đến những nơi mà họ có người thân, bạn bè hoặc một cộng đồng đồng hương đã được thiết lập. Sự hiện diện của một mạng lưới xã hội mạnh mẽ có thể cung cấp sự hỗ trợ về ngôn ngữ, văn hóa, chỗ ở và việc làm, giúp quá trình hòa nhập trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Các quốc gia như Pháp và Tây Ban Nha, với lịch sử và mạng lưới cộng đồng di cư riêng, có thể đang trở thành những điểm đến hấp dẫn hơn.
Tác động và thách thức đối với Đức và EU
Sự sụt giảm số lượng đơn xin tị nạn mang lại cả cơ hội và thách thức cho Đức. Một mặt, điều này có thể giúp giảm bớt áp lực hành chính đáng kể lên hệ thống tiếp nhận, xử lý và hỗ trợ người tị nạn của Đức. Nguồn lực có thể được phân bổ hiệu quả hơn cho việc hòa nhập những người đã được chấp nhận, thay vì phải đối phó với số lượng lớn hồ sơ mới. Tuy nhiên, mặt khác, sự thay đổi này cũng đặt ra những câu hỏi sâu sắc về vai trò nhân đạo của Đức và trách nhiệm chia sẻ gánh nặng trong nội bộ EU. Nếu Đức, một trong những nền kinh tế lớn nhất và mạnh nhất châu Âu, giảm số lượng người tị nạn tiếp nhận, thì ai sẽ gánh vác trách nhiệm này? Điều này càng làm nổi bật sự cần thiết của một chính sách tị nạn công bằng và đồng bộ trên toàn EU.
Giới chuyên gia đã và đang kêu gọi một cách tiếp cận toàn diện và hài hòa hơn trong chính sách tị nạn của châu Âu. Mục tiêu là để tránh tình trạng các quốc gia biên giới hoặc những điểm đến mới nổi phải chịu gánh nặng quá lớn, trong khi các quốc gia khác lại giảm bớt trách nhiệm của mình. Một chính sách chung sẽ bao gồm việc thiết lập các tiêu chuẩn đồng nhất cho việc xét duyệt hồ sơ, cơ chế phân bổ người tị nạn công bằng giữa các quốc gia thành viên, và tăng cường hợp tác để giải quyết nguyên nhân gốc rễ của di cư. Chỉ khi có sự đồng lòng và hợp tác chặt chẽ, EU mới có thể đối phó hiệu quả với thách thức di cư toàn cầu, vừa đảm bảo an ninh vừa duy trì các giá trị nhân đạo cốt lõi của mình.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC