Bộ Ngoại giao Đức vừa công bố một vụ việc nghiêm trọng khi quân đội Trung Quốc chiếu tia laser vào một máy bay của Đức đang tham gia chiến dịch gìn giữ hòa bình ASPIDES của EU. Hành động này, diễn ra mà không có bất kỳ liên lạc cảnh báo nào, bị Berlin coi là nguy hiểm và không thể chấp nhận được. Sự việc đã buộc phi hành đoàn phải tạm dừng nhiệm vụ và dẫn đến việc triệu tập ngay lập tức đại sứ Trung Quốc tại Đức.
Căng thẳng giữa Đức và Trung Quốc đang leo thang sau một sự cố an ninh hàng hải nghiêm trọng ở Biển Đỏ. Bộ Ngoại giao Đức đã xác nhận rằng một máy bay giám sát của nước này, đang làm nhiệm vụ trong khuôn khổ chiến dịch ASPIDES của Liên minh Châu Âu (EU), đã bị tàu chiến Trung Quốc chiếu tia laser. Vụ việc không chỉ gây lo ngại về an toàn bay mà còn làm dấy lên những câu hỏi về quy tắc ứng xử trên biển quốc tế.
Sự việc diễn ra khi chiếc máy bay tuần tra hàng hải P-3C Orion của Hải quân Đức, được mệnh danh là “con mắt bay” của chiến dịch ASPIDES, đang thực hiện nhiệm vụ giám sát thường lệ trên vùng trời Biển Đỏ. Bất ngờ, phi hành đoàn báo cáo bị tấn công bằng tia laser từ một tàu chiến Trung Quốc. Mặc dù may mắn không có ai trong phi hành đoàn bị thương, nhưng nhiệm vụ đã phải tạm dừng ngay lập tức. Phản ứng mạnh mẽ từ Berlin không chỉ dừng lại ở việc lên án mà còn thể hiện qua hành động ngoại giao trực tiếp: đại sứ Trung Quốc tại Đức đã bị triệu tập để nhận công hàm phản đối chính thức từ Bộ Ngoại giao.
Vụ việc nghiêm trọng và phản ứng của Đức
Chiếc P-3C Orion của Đức được triển khai đến khu vực Biển Đỏ như một phần của cam kết của Berlin trong việc bảo vệ tuyến đường hàng hải huyết mạch này. Vai trò chính của nó là thu thập thông tin tình báo, giám sát hoạt động của các tàu thuyền và phát hiện các mối đe dọa tiềm tàng, đặc biệt là từ lực lượng Houthi. Vụ chiếu laser được mô tả là không có bất kỳ liên lạc cảnh báo hay yêu cầu nào từ phía tàu Trung Quốc, điều này làm tăng thêm mức độ nghiêm trọng và hành vi được coi là thiếu chuyên nghiệp.
Bộ Ngoại giao Đức đã nhấn mạnh rằng hành động chiếu tia laser vào máy bay quân sự là “nguy hiểm và không thể chấp nhận được”. Các tia laser mạnh có thể gây mù tạm thời hoặc vĩnh viễn cho phi công, làm hỏng thiết bị quang học và gây mất phương hướng cho phi hành đoàn, từ đó đe dọa nghiêm trọng đến an toàn bay. Berlin coi đây là sự vi phạm rõ ràng các chuẩn mực an toàn hàng hải quốc tế và quy tắc ứng xử trên biển.
Bối cảnh chiến dịch ASPIDES và các mối đe dọa
Chiến dịch ASPIDES (có nghĩa là “lá chắn” trong tiếng Hy Lạp) là một sứ mệnh phòng thủ của EU nhằm bảo vệ tàu thuyền thương mại trên Biển Đỏ, eo biển Bab el-Mandeb và Vịnh Aden khỏi các cuộc tấn công của lực lượng Houthi có trụ sở tại Yemen. Các cuộc tấn công của Houthi, thường bao gồm tên lửa và máy bay không người lái, đã làm gián đoạn nghiêm trọng tuyến đường vận tải biển quan trọng này, buộc nhiều hãng vận tải phải chuyển hướng đi vòng qua Mũi Hảo Vọng, làm tăng chi phí và thời gian vận chuyển.
Lực lượng Houthi, được Iran hậu thuẫn, tuyên bố các cuộc tấn công của họ là để thể hiện sự ủng hộ đối với người Palestine và đáp trả các hành động của Israel ở Gaza. Các cuộc tấn công này đã biến Biển Đỏ thành một điểm nóng an ninh toàn cầu, thu hút sự hiện diện quân sự của nhiều quốc gia, bao gồm cả Mỹ, Anh và các nước EU. Đức là một trong những quốc gia đóng góp tích cực cho ASPIDES, thể hiện cam kết của mình đối với an ninh hàng hải và thương mại quốc tế.
Tiền lệ và rủi ro gia tăng ở Biển Đỏ
Vụ việc chiếu laser không phải là chưa từng có. Trong những năm gần đây, đã có nhiều báo cáo về việc tàu thuyền và máy bay Trung Quốc chiếu laser vào máy bay quân sự của các quốc gia khác, bao gồm Hoa Kỳ, Úc và Canada, đặc biệt là ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Các hành động này thường bị các quốc gia đó lên án mạnh mẽ, coi là hành vi gây hấn và thiếu trách nhiệm, tiềm ẩn nguy cơ gây ra tai nạn nghiêm trọng.
Sự hiện diện của hải quân Trung Quốc ở Biển Đỏ không phải là mới, vì đây là tuyến đường quan trọng cho thương mại và năng lượng của nước này. Tuy nhiên, việc chiếu laser vào máy bay của một quốc gia EU đang thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình cho thấy rủi ro xung đột và hiểu lầm đang gia tăng trong một khu vực đã vốn phức tạp và căng thẳng. Nó cũng đặt ra câu hỏi về ý định và quy tắc ứng xử của lực lượng hải quân Trung Quốc khi hoạt động ở những khu vực có sự hiện diện của quân đội các nước khác.
Quan hệ Đức – Trung và căng thẳng leo thang
Vụ việc này xảy ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Đức và Trung Quốc đang trải qua nhiều thử thách. Trong khi Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Đức, Berlin đã ngày càng thể hiện lập trường cứng rắn hơn đối với Bắc Kinh về các vấn đề như nhân quyền, tình hình eo biển Đài Loan và lập trường của Trung Quốc đối với cuộc xung đột ở Ukraine. Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã nhiều lần nhấn mạnh sự cần thiết của việc giảm thiểu rủi ro (de-risking) trong quan hệ kinh tế với Trung Quốc.
Sự cố ở Biển Đỏ bổ sung một khía cạnh mới vào mối quan hệ phức tạp này, đưa ra một sự kiện quân sự trực tiếp gây căng thẳng giữa hai bên. Nó nhấn mạnh rằng những cạnh tranh địa chính trị không chỉ giới hạn ở các khu vực truyền thống mà còn có thể bùng phát ở những nơi xa xôi, nơi lợi ích quốc gia giao thoa và đôi khi xung đột. Đức có lẽ sẽ tiếp tục gây áp lực ngoại giao để Trung Quốc giải thích và đảm bảo rằng những sự cố tương tự sẽ không tái diễn, nhằm duy trì sự ổn định và an toàn trên các tuyến đường hàng hải quốc tế.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC