Cựu Thủ tướng Angela Merkel đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ kế hoạch của Chủ tịch CDU Friedrich Merz về việc trả người di cư ngay tại biên giới Đức. Bà Merkel nhấn mạnh rằng chính sách này đi ngược lại các giá trị pháp quyền và nhân đạo cốt lõi của châu Âu, đồng thời cảnh báo CDU đang để đảng AfD chi phối chính sách di cư. Quan điểm này đã tạo ra một cuộc tranh luận sôi nổi trong bối cảnh nước Đức đang đối mặt với những thách thức về vấn đề người tị nạn.
Cựu thủ tướng Đức Angela Merkel vừa gây chú ý khi công khai bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ đối với chính sách kiểm soát di cư mà chủ tịch đảng Liên minh dân chủ thiên chúa giáo (CDU) hiện tại, ông Friedrich Merz, đang đề xuất. Kế hoạch của ông Merz bao gồm việc trả người di cư ngay tại biên giới quốc gia mà không cần thông qua các thủ tục pháp lý thông thường. Lập trường kiên quyết của bà Merkel đã khơi lại cuộc tranh luận sâu rộng về các nguyên tắc nhân đạo, pháp quyền và trách nhiệm lịch sử của Đức trong bối cảnh thách thức di cư hiện nay.
Bối cảnh cuộc tranh luận về chính sách di cư
Vấn đề người di cư luôn là một trong những chủ đề nóng bỏng và gây chia rẽ nhất trong chính trường Đức và châu Âu. Sau cuộc khủng hoảng người tị nạn năm 2015, khi Đức mở cửa tiếp nhận hàng triệu người xin tị nạn dưới sự lãnh đạo của bà Merkel, quốc gia này đã phải đối mặt với áp lực to lớn về cơ sở hạ tầng, tài chính và xã hội. Mặc dù bà Merkel khi đó đã bảo vệ quyết định của mình dựa trên lý do nhân đạo, nhưng những hệ lụy của nó vẫn còn kéo dài và trở thành điểm nóng chính trị, đặc biệt là khi số lượng người xin tị nạn gần đây lại gia tăng. Trong bối cảnh đó, đảng CDU, dưới sự lãnh đạo của ông Friedrich Merz, đã và đang chịu áp lực lớn từ các khuynh hướng bảo thủ và đảng cực hữu Thay thế cho Đức (AfD) để có những biện pháp cứng rắn hơn. Ông Merz lập luận rằng hệ thống tiếp nhận người di cư của Đức đã quá tải và cần những biện pháp quyết liệt để duy trì trật tự và khả năng quản lý của nhà nước.
Quan điểm của cựu thủ tướng Angela Merkel
Trong phát biểu gần đây, bà Merkel đã thẳng thắn bác bỏ đề xuất của ông Merz về việc đẩy lùi người di cư tại biên giới. Bà khẳng định rằng chính sách này không chỉ vi phạm các nguyên tắc cơ bản của pháp quyền mà còn đi ngược lại các giá trị nhân đạo cốt lõi mà châu Âu đã và đang theo đuổi. Cựu thủ tướng nhấn mạnh rằng việc từ bỏ những giá trị này chỉ vì hệ thống gặp khó khăn là điều không thể chấp nhận được. Bà Merkel đã dẫn lời một câu nói đầy ý nghĩa: “Chúng ta không thể từ bỏ lòng nhân đạo chỉ vì hệ thống gặp khó khăn!” – một lời nhắc nhở mạnh mẽ về tầm quan trọng của lòng trắc ẩn và sự tuân thủ luật pháp quốc tế ngay cả trong những hoàn cảnh khó khăn nhất. Bà cũng bày tỏ sự lo ngại sâu sắc rằng đảng CDU, một đảng trung tâm bảo thủ, đang dần để đảng AfD, một lực lượng cực hữu với lập trường chống di cư cứng rắn, “cầm lái” và chi phối các chính sách về người tị nạn. Đối với bà, chính sách di cư của Đức cần phải mang tính châu Âu, nhân văn và đặc biệt là phải có trách nhiệm lịch sử, phản ánh đúng bản chất của một quốc gia dân chủ coi trọng quyền con người.
Lập trường của chủ tịch CDU Friedrich Merz
Trái ngược với quan điểm của cựu thủ tướng, chủ tịch CDU Friedrich Merz tin rằng những biện pháp mạnh tay là cần thiết để đối phó với tình hình hiện tại. Ông Merz cho rằng hệ thống tiếp nhận và xử lý hồ sơ người tị nạn của Đức đã đạt đến giới hạn, thậm chí là quá tải, gây ra những gánh nặng không nhỏ cho chính quyền địa phương và ngân sách nhà nước. Từ lập trường này, ông đề xuất một chính sách cứng rắn hơn tại biên giới, với mục tiêu rõ ràng là giảm thiểu số lượng người nhập cư bất hợp pháp và duy trì khả năng kiểm soát của nhà nước đối với biên giới quốc gia. Theo ông, việc ngăn chặn người di cư ngay tại biên giới, mà không qua các thủ tục phức tạp, là một biện pháp thực dụng nhằm giải quyết áp lực tức thời và gửi đi một thông điệp rõ ràng về việc Đức sẽ không dễ dàng tiếp nhận tất cả mọi người.
Phản ứng từ các bên liên quan và ý nghĩa chính trị
Phản ứng đối với phát biểu của bà Merkel là rất đa dạng nhưng phần lớn là tích cực từ các tổ chức xã hội và các đảng phái chính trị có tư tưởng tiến bộ. Nhiều tổ chức nhân đạo và đảng Xanh đã nhanh chóng lên tiếng ủng hộ quan điểm của cựu thủ tướng, ca ngợi bà vì đã nhắc nhở nước Đức không quên mất bản sắc và những giá trị cốt lõi của mình. Họ coi lập trường của bà Merkel là một lời cảnh tỉnh cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh các luồng tư tưởng dân túy và cực hữu đang ngày càng mạnh mẽ ở châu Âu. Về mặt chính trị, sự can thiệp của bà Merkel tạo ra một vết rạn nứt rõ ràng trong nội bộ đảng CDU, giữa một bên là những người muốn duy trì các giá trị truyền thống và một bên là những người muốn áp dụng các biện pháp cứng rắn hơn để lấy lòng cử tri đang có xu hướng nghiêng về AfD. Cuộc tranh luận này cũng làm nổi bật ảnh hưởng ngày càng tăng của AfD trong việc định hình chương trình nghị sự chính trị của Đức, thậm chí đối với các đảng truyền thống.
Hướng đi cho tương lai của chính sách di cư Đức
Cuộc đối đầu quan điểm giữa cựu thủ tướng Angela Merkel và chủ tịch CDU Friedrich Merz về chính sách di cư phản ánh sự căng thẳng nội tại trong việc cân bằng giữa các yêu cầu về an ninh biên giới, khả năng tiếp nhận của quốc gia và các cam kết nhân đạo quốc tế. Đức, với vị thế là một cường quốc kinh tế và là quốc gia có trách nhiệm trong Liên minh châu Âu, cần phải tìm ra một giải pháp toàn diện và bền vững. Điều này có thể bao gồm việc tăng cường hợp tác với các quốc gia thành viên EU khác để phân chia gánh nặng một cách công bằng hơn, đầu tư vào các giải pháp dài hạn để giải quyết nguyên nhân gốc rễ của di cư, và đảm bảo rằng mọi chính sách đều tuân thủ luật pháp quốc tế và các nguyên tắc nhân quyền. Quan trọng hơn, thông điệp của bà Merkel nhắc nhủ rằng trong mọi quyết định, không thể đánh đổi lòng nhân đạo và các giá trị cốt lõi của một xã hội văn minh vì những thách thức ngắn hạn.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC