Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và thủ tướng Bồ Đào Nha Luís Montenegro ký kết thỏa thuận hợp tác quốc phòng.
Nội dung trọng tâm của thỏa thuận hợp tác
Thỏa thuận mang tính đột phá này vượt xa khuôn khổ của các giao dịch mua bán vũ khí thông thường. Thay vào đó, nó tập trung sâu rộng vào việc thiết lập một quan hệ đối tác công nghiệp quốc phòng toàn diện, hướng tới mục tiêu tự chủ và phát triển bền vững cho Ukraine. Các khía cạnh chính bao gồm:
Chuyển giao công nghệ tiên tiến: Bồ Đào Nha sẽ chủ động chia sẻ những giải pháp kỹ thuật tối tân liên quan đến hệ thống điều khiển và công nghệ cảm biến cho các thiết bị bay không người lái.
Điều này không chỉ giúp Ukraine nắm vững công nghệ cốt lõi mà còn tạo tiền đề để tự cải tiến và phát triển các phiên bản drone phù hợp với điều kiện tác chiến riêng, tăng cường khả năng thích ứng và độc lập công nghệ.
Sản xuất chung và nội địa hóa: Nhằm tối ưu hóa chuỗi cung ứng và giảm thiểu rủi ro trong bối cảnh xung đột, hai quốc gia đã lên kế hoạch thiết lập các dây chuyền sản xuất linh kiện và lắp ráp ngay tại Ukraine hoặc ở các địa điểm an toàn chiến lược lân cận. Sáng kiến này sẽ thúc đẩy năng lực sản xuất quốc phòng nội địa của Ukraine, giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài và đảm bảo khả năng duy trì hoạt động lâu dài, đồng thời tạo ra việc làm và chuyển giao kỹ năng cho lực lượng lao động Ukraine.
Đầu tư tài chính vào nghiên cứu và phát triển: Bồ Đào Nha cam kết cung cấp hỗ trợ tài chính đáng kể cho các dự án nghiên cứu và phát triển (R&D) thế hệ drone hải quân mới.
Khoản đầu tư này sẽ khuyến khích đổi mới, đẩy nhanh quá trình phát triển các công nghệ đột phá và đảm bảo rằng Ukraine sẽ luôn dẫn đầu trong cuộc đua công nghệ drone, không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực quốc phòng.
Khả năng tác chiến đột phá của drone hải quân (USV) thế hệ mới
Dựa trên kinh nghiệm thực chiến từ các mẫu drone hải quân mà Ukraine đã và đang sử dụng hiệu quả như Magura V5 hay Sea Baby, cùng với thế mạnh công nghệ vượt trội của Bồ Đào Nha, các dòng drone mới được phát triển thông qua hợp tác này dự kiến sẽ sở hữu những đặc tính kỹ thuật và khả năng tác chiến ưu việt, mang lại lợi thế chiến lược đáng kể:
Tầm hoạt động cực xa: Với khả năng di chuyển trên 800 km, các USV này có thể tiếp cận và tấn công các mục tiêu chiến lược nằm sâu trong vùng biển đối phương, mở rộng đáng kể phạm vi gây ảnh hưởng và gây bất ngờ cho đối thủ. Điều này cho phép Ukraine triển khai các chiến dịch ngăn chặn và phá hoại từ khoảng cách an toàn, giảm thiểu rủi ro cho lực lượng tác chiến truyền thống.
Công nghệ tàng hình tiên tiến: Thiết kế vỏ composite hoàn toàn mới giúp giảm thiểu tối đa diện tích phản xạ radar (RCS), khiến chúng trở nên gần như "vô hình" trước các hệ thống phòng thủ ven biển và radar trinh sát của đối phương. Khả năng tàng hình này là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công của các nhiệm vụ tấn công và trinh sát, đặc biệt trong môi trường tác chiến hiện đại với nhiều lớp phòng thủ.
Khả năng đa nhiệm vượt trội: Thay vì chỉ hoạt động như những "bom cảm tử" một chiều, các mẫu USV thế hệ mới sẽ được tích hợp nhiều hệ thống phức tạp, nâng cao tính linh hoạt trong tác chiến. Chúng không chỉ có thể là:
Hệ thống rải mìn tự động: Cho phép các drone chủ động phong tỏa các tuyến hàng hải quan trọng của đối phương, gây cản trở nghiêm trọng cho hoạt động vận tải và quân sự trên biển, tạo ra các vùng cấm hoặc hạn chế di chuyển cho tàu thuyền đối phương.
Tên lửa phòng không mini: Được trang bị để tự vệ hiệu quả trước các mối đe dọa từ trên không như máy bay trực thăng hoặc drone đánh chặn của đối phương, tăng cường khả năng sống sót trong môi trường chiến đấu khắc nghiệt và bảo vệ tài sản công nghệ cao.
Trinh sát điện tử chuyên sâu: Các cảm biến điện tử tiên tiến cho phép USV thu thập, phân tích tín hiệu radar của đối phương, cung cấp dữ liệu tình báo quý giá để lên kế hoạch tác chiến, gây nhiễu điện tử và nâng cao khả năng nhận thức tình hình chiến trường.
Lý do Bồ Đào Nha trở thành đối tác chiến lược lý tưởng
Sự lựa chọn Bồ Đào Nha làm đối tác hợp tác chiến lược không phải là ngẫu nhiên, mà xuất phát từ những lợi thế và chuyên môn đặc biệt của quốc gia này.
Bồ Đào Nha sở hữu một truyền thống hàng hải lâu đời, ăn sâu vào văn hóa và lịch sử, đồng thời đang có những khoản đầu tư mạnh mẽ vào các lĩnh vực kinh tế xanh và công nghệ biển, biến nước này thành một trung tâm đổi mới trong nghiên cứu hải dương.
Điểm nổi bật là Bồ Đào Nha có các trung tâm nghiên cứu hàng đầu thế giới về robot dưới nước, điển hình là Trung tâm kỹ thuật và phát triển đổi mới (CEiiA). Với năng lực nghiên cứu và phát triển vượt trội trong lĩnh vực này, CEiiA cùng các tổ chức tương tự hoàn toàn phù hợp để hỗ trợ Ukraine trong việc nâng cấp và hoàn thiện hệ thống định vị GPS, đặc biệt quan trọng trong bối cảnh môi trường tác chiến hiện đại thường xuyên bị gây nhiễu điện tử nặng nề.
Năng lực của Bồ Đào Nha trong việc phát triển các giải pháp định vị mạnh mẽ, chống chịu nhiễu, sẽ là yếu tố then chốt giúp các USV của Ukraine duy trì độ chính xác và hiệu quả hoạt động ngay cả trong những điều kiện khó khăn nhất, đảm bảo khả năng thực hiện nhiệm vụ thành công.
Tầm quan trọng chiến lược và tác động lâu dài
Thỏa thuận hợp tác giữa Ukraine và Bồ Đào Nha có ý nghĩa chiến lược sâu rộng, mang lại nhiều lợi ích vượt ra ngoài khuôn khổ quân sự trực tiếp.
Trước hết, nó giúp Ukraine giảm thiểu đáng kể sự phụ thuộc vào việc mua sắm vũ khí nguyên chiếc từ các đối tác phương tây. Thay vào đó, Ukraine sẽ từng bước xây dựng năng lực tự sản xuất và đổi mới, tăng cường tính tự chủ trong lĩnh vực quốc phòng, tạo ra một nền tảng công nghiệp vững chắc cho tương lai.
Hơn nữa, sự hợp tác này biến Ukraine thành một "phòng thí nghiệm" thực tế lý tưởng cho việc thử nghiệm và phát triển các vũ khí công nghệ cao, đặc biệt là drone, trong điều kiện chiến sự thực tế.
Những kinh nghiệm và dữ liệu thu thập được từ Ukraine sẽ là vô giá, không chỉ giúp Ukraine tự cải thiện mà còn đóng góp vào sự phát triển chung của các công nghệ quốc phòng trong khối NATO, định hình tương lai của tác chiến hải quân không người lái. Điều này khẳng định vai trò của Ukraine không chỉ là người tiêu thụ mà còn là một đối tác quan trọng trong chuỗi đổi mới công nghệ quốc phòng toàn cầu, mang lại lợi ích chung cho toàn bộ liên minh.
Nguyễn Thanh Bình - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC