Trong bối cảnh Nga đang tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine và phải đối mặt với rất nhiều biện pháp trừng phạt chưa từng có, nước này vẫn thể hiện hết thành công này đến thành công khác về kinh tế.
Lãi suất cơ bản đã trở lại mức trước cuộc xung đột. Lạm phát đã được kiềm chế và đồng Ruble mạnh hơn nhiều so trước.
Tạp chí The Economist của Anh dự báo rằng Nga có thể tạo ra thặng dư thương mại 250 tỷ USD trong năm 2022. Tất cả những điều này tạo ra ấn tượng rằng các lệnh trừng phạt không hiệu quả như kế hoạch. Tuy nhiên trên thực tế, các chuyên gia kinh tế cảnh báo không nên đưa ra kết luận vội vàng.
Giáo sư kinh tế Nataliya Subarevich tại Đại học Tổng hợp Moscow cho rằng Ngân hàng trung ương Nga đã đối phó một cách chuyên nghiệp trước những khó khăn của nền kinh tế Nga sau khi cuộc xung đột nổ ra, nhưng những thách thức lớn nhất đối với Nga vẫn còn ở phía trước.
Đồng Ruble mạnh sẽ khiến hàng xuất khẩu trở nên đắt đỏ hơn. (Nguồn: Reuters)
Nhập khẩu giảm mạnh
Giáo sư Nataliya Subarevich khẳng định đúng là lạm phát của nền kinh tế Nga trong 3 tuần qua gần như không có, nhưng điều này là do nhu cầu tiêu dùng của người dân giảm mạnh. Do đó, có thể nói rằng kinh tế Nga hiện không có lạm phát, thậm chí giảm phát, vì "đơn giản là người dân ngừng mua hàng".
Theo Giáo sư Subarevich, ít ai có thể dự đoán được giá năng lượng lại tăng mạnh như vậy. Điều này dẫn đến một dòng tiền khổng lồ chảy vào cường quốc xuất khẩu năng lượng, trong khi đó khối lượng nhập khẩu giảm mạnh. Chênh lệch xuất khẩu-nhập khẩu quá lớn khiến thặng dư thương mại dự kiến lên tới 250 tỷ USD, cao gấp đôi so với năm 2021.
Nhưng trong khi giá khí đốt và dầu mỏ xuất khẩu tăng rất mạnh, Nga khó có thể nhập khẩu rất nhiều loại hàng hóa cần thiết do lệnh trừng phạt. Vì vậy, lượng cung không đủ so với khả năng chi tiêu của nền kinh tế.
Thiếu các trang thiết bị, linh kiện cho lĩnh vực công nghiệp
Trên thực tế, những mặt hàng nhập khẩu này rất cần thiết. Linh kiện và phụ tùng thay thế đặc biệt thiếu trong các ngành như cơ khí, giao thông, công nghiệp năng lượng.
Theo Giáo sư Subarevich, hoạt động sản xuất đang bị đình trệ khiến nền kinh tế Nga bị đình trệ theo.
Chỉ gần đây tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom mới biện minh cho việc giảm khối lượng khí đốt cung cấp cho Đức do vấn đề kỹ thuật, thiếu các máy nén khí cần thiết.
Theo cáo buộc từ Gazprom, tập đoàn Siemens của Đức đã không đưa máy nén khí được sửa chữa ở nước ngoài trở lại Nga như kế hoạch. Siemens cho biết điều này không thể được thực hiện vì các lệnh trừng phạt.
Đồng tiền mạnh làm xuất khẩu đắt hơn
Ngoài ra, nhiều người Nga thực sự rơi vào tình trạng thất nghiệp - ngay cả khi trên giấy tờ, họ vẫn tiếp tục nhận một phần tiền lương hoặc nhận được ruộng đất để canh tác nông nghiệp.
Đồng Ruble mạnh cũng có thể là bước lùi của "nhà vô địch xuất khẩu năng lượng" Nga. Vì đồng Ruble mạnh sẽ khiến hàng xuất khẩu trở nên đắt đỏ hơn.
Ngoài ra, trên thực tế hiện đồng Ruble không thể hoán đổi với các ngoại tệ quan trọng khác như USD và Euro.
Đồng Ruble được giữ ở mức cao "một cách giả tạo"?
Chuyên gia kinh tế Sergey Suwerov cũng cảnh báo rằng tỷ giá hối đoái của đồng Ruble hiện không phù hợp với thông lệ thị trường.
Chuyên gia này cho biết, giá trị của đồng Ruble hiện đã hoàn toàn tách rời khỏi tình hình kinh tế thực tế của đất nước. Theo Ngân hàng trung ương Nga, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nga có thể giảm 10% trong năm nay.
Chuyên gia Suwerovcho rằng giá trị đồng Ruble cần phải tương quan với điều này. Nhưng hiện tại, đồng Ruble đang "mạnh một cách giả tạo".
Mặc dù vậy, nếu không có đồng Ruble mạnh như hiện tại, lạm phát của nền kinh tế Nga có thể sẽ tăng gấp đôi, thậm chí khoảng 30 - 40%.
Báo Thế giới & Việt Nam
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC