Ngày 11 tháng 7 năm 2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức áp đặt mức thuế 35% đối với hàng nhập khẩu từ Canada, đẩy mối quan hệ kinh tế giữa hai quốc gia láng giềng vào tình trạng căng thẳng cực độ. Quyết định này được Trump biện minh là nhằm ngăn chặn tình trạng buôn lậu fentanyl, một loại ma túy tổng hợp nguy hiểm gây ra khủng hoảng sức khỏe tại Mỹ. Tuy nhiên, Canada đã kịch liệt phản đối, cho rằng biện pháp này là vô lý, mang tính chính trị và sẽ gây thiệt hại nặng nề cho các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của họ.
Vào ngày 11 tháng 7 năm 2025, một quyết định táo bạo từ Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khiến cả thế giới phải chú ý khi ông chính thức công bố mức thuế 35% áp dụng cho tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Canada. Động thái này ngay lập tức châm ngòi cho một làn sóng căng thẳng mới trong mối quan hệ vốn đã phức tạp giữa hai đồng minh Bắc Mỹ, đồng thời dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại toàn diện có thể bùng nổ. Đây được coi là một bước đi bất ngờ và đầy quyết đoán, gây chấn động mạnh mẽ lên thị trường tài chính và cộng đồng ngoại giao quốc tế.
Lý do từ phía Mỹ: Ngăn chặn khủng hoảng fentanyl
Lý do chính thức mà Tổng thống Trump đưa ra cho việc áp đặt mức thuế nặng nề này là nhằm mục đích kiềm chế nạn buôn lậu fentanyl – một loại ma túy tổng hợp cực kỳ nguy hiểm đang gây ra cuộc khủng hoảng y tế công cộng nghiêm trọng tại Hoa Kỳ. Fentanyl, mạnh gấp nhiều lần morphine, đã cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người Mỹ mỗi năm, trở thành một vấn đề nhức nhối trong chương trình nghị sự quốc gia. Trump lập luận rằng việc áp thuế sẽ gây áp lực lên Canada để họ tăng cường các biện pháp kiểm soát biên giới và chống buôn lậu ma túy, mặc dù mối liên hệ trực tiếp giữa thuế quan thương mại và vấn đề buôn bán ma túy vẫn là điều gây tranh cãi và chưa được chứng minh rõ ràng. Quyết định này phản ánh xu hướng sử dụng các công cụ kinh tế để giải quyết các vấn đề an ninh và xã hội, một đặc điểm nổi bật trong chính sách đối ngoại của chính quyền Trump.
Phản ứng gay gắt từ phía Canada
Ngay sau tuyên bố của Tổng thống Trump, chính phủ Canada đã có những phản ứng mạnh mẽ và kiên quyết. Phía Canada bác bỏ hoàn toàn lập luận của Mỹ, cho rằng biện pháp thuế quan này là vô lý, không dựa trên căn cứ kinh tế vững chắc và mang nặng tính chính trị. Họ nhấn mạnh rằng việc áp thuế sẽ gây ra những tác động tiêu cực nghiêm trọng đến nền kinh tế Canada, đặc biệt là các ngành xuất khẩu chủ lực vốn có mối liên kết chặt chẽ với thị trường Mỹ. Các lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất được Canada liệt kê bao gồm:
- Nông sản: Các sản phẩm nông nghiệp như lúa mì, thịt và các mặt hàng chế biến.
- Nhôm: Ngành công nghiệp nhôm của Canada là một nhà cung cấp quan trọng cho ngành sản xuất của Mỹ.
- Gỗ: Gỗ xẻ và các sản phẩm từ gỗ là mặt hàng xuất khẩu lớn, đặc biệt cho ngành xây dựng của Mỹ.
- Xe hơi: Chuỗi cung ứng ô tô Bắc Mỹ tích hợp cao, và thuế quan sẽ làm gián đoạn đáng kể việc sản xuất và lắp ráp xe.
Phản ứng từ Canada cho thấy sự phẫn nộ và quyết tâm bảo vệ lợi ích kinh tế quốc gia trước điều mà họ coi là hành động đơn phương và không công bằng.
Hậu quả kinh tế và địa chính trị toàn cầu
Quyết định áp thuế của Tổng thống Trump đã khiến các chuyên gia kinh tế và chính trị quốc tế bày tỏ sự lo ngại sâu sắc. Họ cảnh báo rằng cuộc chiến thuế quan mới này có thể không chỉ dừng lại ở hai quốc gia mà còn có nguy cơ lan rộng, gây ra một làn sóng trả đũa lẫn nhau. Những tác động tiêu cực tiềm tàng bao gồm:
- Gián đoạn chuỗi cung ứng Bắc Mỹ: Các ngành công nghiệp như ô tô, nơi các bộ phận và nguyên liệu thô di chuyển tự do qua biên giới, sẽ chịu tổn thất nặng nề, dẫn đến chi phí sản xuất tăng cao và chậm trễ.
- Tăng giá hàng hóa: Người tiêu dùng ở cả hai quốc gia có thể phải đối mặt với giá cả hàng hóa nhập khẩu tăng cao, gây áp lực lạm phát và giảm sức mua.
- Suy giảm niềm tin đầu tư quốc tế: Sự bất ổn trong chính sách thương mại và nguy cơ leo thang căng thẳng sẽ khiến các nhà đầu tư ngần ngại, làm giảm dòng vốn đầu tư toàn cầu.
- Ảnh hưởng đến Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO): Quyết định đơn phương này có thể làm suy yếu các nguyên tắc của WTO và hệ thống thương mại đa phương.
Tình hình này một lần nữa cho thấy sự khó lường trong các quyết định chính sách của Tổng thống Trump, khiến các thị trường tài chính và các nhà ngoại giao trên toàn thế giới phải nín thở chờ đợi những diễn biến tiếp theo. Khả năng về một giải pháp ngoại giao vẫn còn bỏ ngỏ, nhưng áp lực lên các nhà lãnh đạo để tìm ra con đường thoát khỏi cuộc đối đầu kinh tế này là rất lớn.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC