Ngành công nghiệp Đức đang đối mặt với một thực tế nghiệt ngã khi khoảng 100.000 việc làm đã bị cắt giảm trong vòng một năm qua, với riêng ngành ô tô chiếm 45.000 vị trí. Theo báo cáo của EY, tình hình này vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện và dự kiến sẽ tiếp tục xấu đi.
Tình hình cắt giảm việc làm và dự báo
Ngành công nghiệp Đức, vốn là động lực chính của nền kinh tế châu Âu, đang trải qua một giai đoạn thử thách nghiêm trọng với tình trạng cắt giảm việc làm trên diện rộng. Trong vòng một năm vừa qua, khoảng 100.000 vị trí việc làm đã biến mất khỏi các nhà máy và xưởng sản xuất trên khắp nước Đức. Con số này không chỉ phản ánh mức độ suy thoái hiện tại mà còn là tín hiệu đáng báo động về sức khỏe của nền công nghiệp quốc gia này.
Đáng chú ý, ngành công nghiệp ô tô, một trong những trụ cột và niềm tự hào của kinh tế Đức, đã chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Riêng lĩnh vực này đã phải cắt giảm tới 45.000 việc làm, chiếm gần một nửa tổng số vị trí bị mất. Điều này cho thấy sự mong manh của chuỗi cung ứng toàn cầu và sự phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu, cũng như những thách thức trong quá trình chuyển đổi sang công nghệ mới và xe điện.
Theo báo cáo mới nhất từ tổ chức tư vấn EY, bức tranh toàn cảnh vẫn còn ảm đạm và chưa có dấu hiệu khởi sắc. Các chuyên gia dự báo rằng nếu không có những biện pháp can thiệp mạnh mẽ và kịp thời, tình hình sẽ tiếp tục xấu đi. Ước tính đến cuối năm 2025, nền kinh tế Đức có thể mất thêm khoảng 70.000 việc làm nữa. Điều này đặt ra áp lực lớn lên thị trường lao động và gây lo ngại sâu sắc về sự ổn định xã hội.
Những nguyên nhân chính dẫn đến suy thoái
Có nhiều yếu tố phức tạp hội tụ, tạo nên "cơn bão" suy thoái việc làm trong ngành công nghiệp Đức. Một trong những nguyên nhân hàng đầu là sự sụt giảm đáng kể của nhu cầu tiêu thụ. Tình hình kinh tế toàn cầu bất ổn, lạm phát cao và niềm tin người tiêu dùng giảm sút đã khiến sức mua yếu đi, cả trong nước lẫn các thị trường xuất khẩu trọng điểm. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến doanh số bán hàng và buộc các doanh nghiệp phải giảm sản lượng.
Bên cạnh đó, chi phí sản xuất tăng cao cũng là một gánh nặng lớn. Giá năng lượng, đặc biệt là khí đốt và điện, đã tăng vọt trong thời gian qua, làm đội chi phí hoạt động của các nhà máy. Ngoài ra, giá nguyên vật liệu thô và chi phí logistics cũng tăng đáng kể, gây áp lực lên biên lợi nhuận của doanh nghiệp. Để duy trì khả năng cạnh tranh, nhiều công ty buộc phải tìm cách tối ưu hóa chi phí, trong đó có việc cắt giảm nhân sự.
Một yếu tố khác đến từ các rào cản thương mại quốc tế. Việc Mỹ áp dụng các hàng rào thuế quan mới đối với sản phẩm từ châu Âu đã làm giảm khả năng cạnh tranh của hàng hóa Đức trên thị trường Mỹ, vốn là một thị trường xuất khẩu quan trọng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu mà còn khiến các doanh nghiệp phải xem xét lại chiến lược sản xuất và phân phối toàn cầu. Việc đối phó với các chính sách bảo hộ thương mại đang trở thành một thách thức lớn.
Hậu quả kinh tế và xã hội nghiêm trọng
Tình trạng mất việc làm hàng loạt không chỉ là một con số thống kê đơn thuần mà còn kéo theo những hệ lụy sâu rộng đối với nền kinh tế và đời sống xã hội của Đức. Một trong những tác động trực tiếp nhất là sự suy giảm nghiêm trọng sức mua của người dân. Khi hàng chục ngàn người lao động mất việc, thu nhập của họ bị ảnh hưởng, dẫn đến việc họ phải thắt chặt chi tiêu. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn tiêu cực, khi nhu cầu giảm sút tiếp tục gây áp lực lên sản xuất và doanh nghiệp, có nguy cơ dẫn đến thêm nhiều đợt cắt giảm việc làm.
Bên cạnh đó, việc mất việc làm quy mô lớn còn gây sức ép đáng kể lên hệ thống an sinh xã hội của Đức. Với số lượng người thất nghiệp gia tăng, quỹ bảo hiểm thất nghiệp và các chương trình hỗ trợ xã hội phải đối mặt với gánh nặng tài chính lớn hơn. Đồng thời, nguồn thu ngân sách từ thuế thu nhập cá nhân và các khoản đóng góp xã hội cũng sẽ bị giảm sút. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng của chính phủ trong việc duy trì các dịch vụ công và đầu tư vào cơ sở hạ tầng.
Về mặt xã hội, tình trạng thất nghiệp kéo dài có thể dẫn đến nhiều vấn đề như giảm chất lượng cuộc sống, căng thẳng trong gia đình và thậm chí là các bất ổn xã hội. Tâm lý lo lắng về tương lai việc làm lan rộng có thể làm xói mòn niềm tin vào sự ổn định kinh tế và chính sách của chính phủ.
Lời kêu gọi hành động từ chính phủ
Trước bối cảnh cấp bách này, các chuyên gia kinh tế và đại diện nghiệp đoàn đã đồng loạt kêu gọi Chính phủ Đức cần nhanh chóng triển khai các gói hỗ trợ toàn diện và hiệu quả. Mục tiêu hàng đầu là bảo vệ thị trường lao động và ngăn chặn đà suy giảm việc làm, đồng thời tạo điều kiện để các ngành công nghiệp chủ lực có thể phục hồi và phát triển bền vững.
Các biện pháp được đề xuất bao gồm:
- Tái kích hoạt và mở rộng các chương trình hỗ trợ việc làm ngắn hạn (Kurzarbeit), giúp doanh nghiệp giữ chân lao động trong thời kỳ khó khăn thay vì sa thải.
- Đầu tư vào các chương trình đào tạo và đào tạo lại nghề cho người lao động, đặc biệt là những người bị ảnh hưởng bởi quá trình chuyển đổi công nghệ và cơ cấu ngành.
- Cung cấp các gói hỗ trợ tài chính, giảm thuế hoặc trợ cấp cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi chi phí sản xuất cao và nhu cầu giảm.
- Thúc đẩy nghiên cứu và phát triển trong các ngành công nghiệp chiến lược, hướng tới đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.
- Chủ động tìm kiếm và mở rộng các thị trường xuất khẩu mới, đồng thời đàm phán để giảm thiểu tác động của các rào cản thương mại.
Đây không chỉ là một thách thức về mặt kinh tế mà còn là một bài toán xã hội cấp bách đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và người lao động. Berlin cần có những hành động quyết liệt và kịp thời để không chỉ giữ vững vị thế là cường quốc công nghiệp mà còn đảm bảo an sinh xã hội và sự ổn định cho người dân.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC