Vào ngày 20 tháng 7 năm 2025, kênh phát thanh Deutschlandfunk của Đức đã phát sóng một bản tin phân tích chuyên sâu về vị thế ngày càng nổi bật của Trung Quốc trên trường quốc tế. Quốc gia này không chỉ là đối tác kinh tế chiến lược mà còn là tâm điểm chú ý về chính trị, công nghệ và các vấn đề nhân quyền.
Ngày 20 tháng 7 năm 2025, kênh phát thanh quốc gia Deutschlandfunk của Đức đã công bố một bản tin phân tích chuyên sâu, phác thảo một bức tranh toàn diện về vị thế ngày càng nổi bật của Trung Quốc trên trường quốc tế. Bản tin này nhấn mạnh rằng Bắc Kinh không chỉ đơn thuần là một đối tác kinh tế chiến lược quan trọng mà còn đã trở thành tâm điểm chú ý của toàn cầu trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm chính trị, công nghệ và các vấn đề nhân quyền. Sự trỗi dậy mạnh mẽ này đặt ra cả cơ hội lẫn thách thức đối với cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các quốc gia phương Tây.
Tiêu điểm: Vị thế địa chính trị của Trung Quốc
Các quốc gia phương Tây, trong đó có Đức, đang quan sát kỹ lưỡng từng động thái của Bắc Kinh trên bàn cờ địa chính trị toàn cầu. Một trong những sáng kiến nổi bật nhất là chiến lược “Vành đai và Con đường” (BRI), một dự án cơ sở hạ tầng đầy tham vọng nhằm kết nối Trung Quốc với châu Á, châu Âu và châu Phi. Dù được quảng bá là công cụ thúc đẩy hợp tác kinh tế, BRI cũng gây ra những lo ngại về sự phụ thuộc nợ và ảnh hưởng địa chính trị gia tăng của Trung Quốc đối với các quốc gia tham gia.
Bên cạnh đó, tầm ảnh hưởng của Trung Quốc tại châu Phi và Mỹ Latinh cũng đang được theo dõi sát sao. Thông qua các khoản đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng, tài nguyên và công nghệ, Trung Quốc đang củng cố vị thế của mình ở những khu vực này, tạo ra một đối trọng đáng kể với ảnh hưởng truyền thống của phương Tây. Vai trò của Bắc Kinh trong xung đột Nga-Ukraine cũng là một điểm gây tranh cãi, khi Trung Quốc cố gắng giữ vị trí trung lập nhưng vẫn duy trì quan hệ đối tác chiến lược với Nga, điều này khiến nhiều quốc gia phương Tây lo ngại về sự hỗ trợ tiềm ẩn và tác động đến trật tự an ninh toàn cầu.
Mối quan ngại về nhân quyền và kiểm soát xã hội
Trong bối cảnh Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng kinh tế và chính trị, những lo ngại về tình hình nhân quyền và mức độ kiểm soát xã hội tại quốc gia này cũng ngày càng gia tăng. Các báo cáo từ nhiều tổ chức quốc tế và chính phủ phương Tây đã chỉ ra những vấn đề nghiêm trọng như kiểm duyệt thông tin nghiêm ngặt, hệ thống giám sát công dân tinh vi thông qua công nghệ nhận diện khuôn mặt và dữ liệu lớn, cũng như đàn áp các quyền tự do cơ bản.
Đặc biệt, tình hình ở Tân Cương, với cáo buộc về các trại cải tạo và bức hại người Duy Ngô Nhĩ, đã gây ra làn sóng chỉ trích mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế. Những mối lo ngại chính bao gồm:
- Kiểm duyệt và hạn chế tự do ngôn luận.
- Giám sát công dân bằng công nghệ cao.
- Đàn áp các quyền tự do cơ bản và các nhóm thiểu số.
Ngoài ra, việc hạn chế tự do ngôn luận, kiểm soát chặt chẽ internet và xã hội dân sự cũng là những điểm gây tranh cãi. Những vấn đề này không chỉ gây ra sự bất đồng về mặt đạo đức mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ tin cậy giữa Trung Quốc và các đối tác phương Tây. Dù Bắc Kinh luôn phủ nhận các cáo buộc và cho rằng đó là vấn đề nội bộ, song các áp lực quốc tế về nhân quyền vẫn tiếp tục là một thách thức lớn trong quan hệ đối ngoại của Trung Quốc.
Thách thức và cơ hội kinh tế đối với đức
Đối với Đức, Trung Quốc từ lâu đã là một đối tác kinh tế không thể thiếu, là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai ngoài Liên minh châu Âu và là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhiều doanh nghiệp Đức, đặc biệt trong ngành ô tô, máy móc và hóa chất, phụ thuộc đáng kể vào thị trường rộng lớn của Trung Quốc để duy trì tăng trưởng. Tuy nhiên, cùng với cơ hội là những rủi ro địa chính trị lớn hơn bao giờ hết. Sự phụ thuộc quá mức vào một thị trường duy nhất, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, có thể gây ra những lỗ hổng nghiêm trọng cho nền kinh tế Đức.
Các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách tại Berlin đang nhấn mạnh sự cần thiết của một chiến lược cân bằng và toàn diện. Đây là một chiến lược “vừa hợp tác, vừa phòng ngừa”, nhằm đảm bảo lợi ích kinh tế bền vững đồng thời giảm thiểu rủi ro. Điều này có thể bao gồm:
- Đa dạng hóa chuỗi cung ứng và tìm kiếm các thị trường mới.
- Tăng cường đầu tư vào các quốc gia và khu vực khác.
- Thắt chặt quy định về chuyển giao công nghệ và bảo vệ sở hữu trí tuệ.
- Nâng cao khả năng tự chủ chiến lược trong các ngành quan trọng.
Mục tiêu là để Đức có thể tiếp tục hưởng lợi từ sự phát triển của Trung Quốc mà không làm ảnh hưởng đến các giá trị dân chủ và an ninh quốc gia.
Trung Quốc: Vừa là cơ hội, vừa là thách thức
Nhìn chung, Trung Quốc ngày nay đang đại diện cho một hình mẫu phức tạp trên trường quốc tế: vừa là một đối tác kinh tế mang lại cơ hội khổng lồ, vừa là một đối thủ cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực công nghệ, và là một cường quốc với các chính sách gây tranh cãi về nhân quyền và địa chính trị. Sự phức tạp này đòi hỏi các quốc gia như Đức phải duy trì một cách tiếp cận đa chiều, không chỉ tập trung vào lợi ích kinh tế mà còn phải kiên quyết bảo vệ các nguyên tắc và giá trị của mình.
Mối quan hệ với Trung Quốc sẽ tiếp tục là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của nhiều quốc gia trong những năm tới. Thế giới sẽ tiếp tục vừa kỳ vọng vào vai trò tích cực của Trung Quốc trong các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu hay ổn định kinh tế, vừa cảnh giác cao độ trước những động thái có thể làm suy yếu trật tự quốc tế dựa trên luật pháp. Điều này minh chứng cho thực tế rằng Trung Quốc, với sự trỗi dậy không ngừng của mình, đã trở thành một yếu tố không thể bỏ qua và sẽ tiếp tục định hình lại bối cảnh toàn cầu trong tương lai gần.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC