Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã đưa ra nhận định rằng việc Ukraine trở thành thành viên Liên minh châu Âu là mục tiêu lâu dài, nhưng khó có thể đạt được trước năm 2034. Phát biểu này nhằm điều chỉnh kỳ vọng, đồng thời khẳng định cam kết hỗ trợ tái thiết và hội nhập cho Kyiv.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz ngày 19 tháng 7 năm 2025 đã đưa ra một tuyên bố quan trọng liên quan đến nguyện vọng gia nhập Liên minh châu Âu của Ukraine. Phát biểu tại một sự kiện ở Berlin, ông Merz nhấn mạnh rằng mặc dù việc trở thành thành viên EU là một mục tiêu mà cả Kyiv và các đối tác châu Âu đều mong muốn, nhưng đây là một quá trình dài hơi và không thể đạt được trước năm 2034. Tuyên bố này được xem là một lời nhắc nhở thực tế, giúp điều chỉnh kỳ vọng trong bối cảnh các cuộc thảo luận về tương lai của Ukraine ở châu Âu đang diễn ra sôi nổi.
Thông điệp thực tế từ Berlin
Theo thủ tướng Merz, lộ trình hội nhập châu Âu của Ukraine phụ thuộc vào nhiều điều kiện tiên quyết mang tính chất nền tảng. Ông chỉ rõ rằng trước khi có thể tính đến việc gia nhập EU, Ukraine cần phải hoàn thành các bước quan trọng sau:
- Kết thúc hoàn toàn chiến sự: Đây là điều kiện tiên quyết để quốc gia này có thể tập trung vào các nỗ lực tái thiết và cải cách trong nước mà không bị gián đoạn bởi xung đột.
- Khôi phục toàn vẹn hệ thống nhà nước: Việc xây dựng lại các cơ quan chính phủ, đảm bảo sự hoạt động ổn định và hiệu quả của bộ máy hành chính là cần thiết.
- Củng cố pháp quyền: Tăng cường hệ thống tư pháp, chống tham nhũng, và đảm bảo thượng tôn pháp luật là yếu tố then chốt để một quốc gia đáp ứng các tiêu chuẩn của EU.
- Tái thiết và phát triển kinh tế: Một nền kinh tế thị trường hoạt động hiệu quả, có khả năng cạnh tranh trong EU là yêu cầu bắt buộc.
Chỉ sau khi đạt được những tiến bộ đáng kể trong các lĩnh vực này, Ukraine mới có thể bắt đầu các quy trình cải cách sâu rộng, điều chỉnh luật pháp và chính sách của mình để phù hợp với bộ quy tắc chung (acquis communautaire) của Liên minh châu Âu.
Tiêu chuẩn khắt khe và lộ trình dài hạn
Lời phát biểu của thủ tướng Merz không phải là một sự phủ nhận mà là một sự phản ánh thực tế về các tiêu chí gia nhập EU vô cùng khắt khe. Các quốc gia muốn trở thành thành viên phải đáp ứng các tiêu chí Copenhagen, bao gồm sự ổn định của các thể chế dân chủ, pháp quyền, nhân quyền, và tôn trọng cũng như bảo vệ các dân tộc thiểu số. Ngoài ra, họ cũng cần có một nền kinh tế thị trường hoạt động hiệu quả và khả năng đối phó với áp lực cạnh tranh cũng như các lực lượng thị trường trong EU. Cuối cùng, việc một quốc gia phải có khả năng chấp nhận và thực hiện nghĩa vụ của thành viên, bao gồm việc tuân thủ các mục tiêu của liên minh chính trị, kinh tế và tiền tệ, là một thách thức lớn.
Đối với Ukraine, một quốc gia đang trong giai đoạn xung đột và hậu xung đột, việc đạt được những tiêu chuẩn này đòi hỏi một nỗ lực phi thường và thời gian đáng kể. Quá trình này không chỉ bao gồm việc xây dựng lại cơ sở hạ tầng vật chất mà còn là việc củng cố các nền tảng thể chế và xã hội.
Cam kết hỗ trợ và kỳ vọng đồng hành
Mặc dù đưa ra mốc thời gian thực tế, thủ tướng Merz vẫn khẳng định rõ ràng cam kết của Đức trong việc hỗ trợ Ukraine. Ông nhấn mạnh rằng Đức sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực tái thiết đất nước và đồng hành cùng Kyiv trên con đường hội nhập châu Âu. Sự hỗ trợ này bao gồm viện trợ tài chính, kỹ thuật, và chính trị, nhằm giúp Ukraine vượt qua những thách thức hiện tại và xây dựng một tương lai ổn định, thịnh vượng hơn.
Lời phát biểu của ông Merz được nhìn nhận là một thông điệp cân bằng, vừa tránh tạo ra những ảo tưởng về một "lối tắt" gia nhập EU, vừa củng cố niềm tin vào sự hỗ trợ lâu dài từ một trong những cường quốc hàng đầu châu Âu. Nó đặt ra một lộ trình rõ ràng, dù dài, nhưng mang tính xây dựng cho Ukraine.
Bối cảnh chính trị và thách thức hiện tại
Trong bối cảnh chiến sự vẫn còn kéo dài và tình hình chính trị khu vực vẫn tiềm ẩn nhiều bất ổn, Liên minh châu Âu không thể "mở cửa nhanh" cho bất kỳ quốc gia nào, đặc biệt là một quốc gia đang trong xung đột. Quá trình mở rộng EU luôn yêu cầu sự ổn định về mặt chính trị và kinh tế của các ứng cử viên để đảm bảo rằng việc gia nhập không gây ra những rủi ro cho chính liên minh. Điều này giải thích tại sao mốc năm 2034 được đặt ra, mang ý nghĩa một khoảng thời gian tối thiểu cần thiết để Ukraine có thể đáp ứng các yêu cầu cơ bản nhất.
Tuy nhiên, hy vọng về việc Ukraine trở thành thành viên EU vẫn được giữ vững. Điều kiện tiên quyết là sự kiên trì và cam kết thực hiện các cải cách sâu rộng, toàn diện và thực chất từ phía Ukraine. Cộng đồng quốc tế và các quốc gia thành viên EU sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ tiến trình này, mong muốn thấy Ukraine trở thành một đối tác vững mạnh và ổn định trong gia đình châu Âu.
© 2025 | Tạp chí NƯỚC ĐỨC